فروغ کریمی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیطزیست دانشگاه تهران
اسماعیل صالحی - دانشیار دانشکده محیطزیست دانشگاه تهران

در عصر حاضر، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته ، برای تهیه طرحهای توسعه از رویکردهای نوین برنامه ریزی استفاده می کنند. برنامه ریزی مشارکتی یکی از رویکردهای نوین برنامه ریزی است که در آن به مشارکت مردمی ، خواست ها و علایق مردم و رویکرد از پایین به بالا توجه می شود و برخلاف نگاه تک بعدی صرف کالبدی برنامه ریزی جامع عقلانی ، در این رویکرد با نگاه چندبعدی به مسائل ، بر بعد اجتماعی توجه بیش تری می شود.توسعه پایدار مولفه های مختلف محیطی ، اقتصادی ، اجتماعی و مدیریتی را در برمی گیرد؛ که مهم ترین رکن رسیدن به توسعه پایدار، توسعه بر اساس روش مشارکتی می باشد. محوریت محلات به دلایل متعددی همچون دسترسی سادهتر و سریع تر ساکنین به نیازها و امکانات، حذف واسطه ها و کاهش ردپای کربن افراد، منجر به ضرورت جلب مشارکت های جوامع محلی در پیش برد برنامه ها و فعالیت های اقتصادی و اجتماعی به عنوان از سیاست های محوری توسعه و نظام برنامه ریزی مدیریت جوامع ، می گردد. بر این اساس توجه به مشارکت و مدیریت جوامع محلی ، می تواند نقش مهمی در پیشرفت نظام مدیریتی کشور و توسعه پایدار داشته باشد. درمجموع می توان گفت رسیدن جوامع محلی به توسعه پایدار نیازمند مشارکت این جوامع و برنامه ریزی های واقع بینانه است .مقصود از مشارکت جامعه محلی ، حضور مستمر و بی وقفه آنها در کنار متخصصان و مراجع بیرونی توسعه نیست ، بلکه منظور رسیدن به درکی شفاف از اهمیت و ضررورت توسعه ، و ابراز نظر فعال در مراحل برنامه ریزی و مشارکت پویا و عملی در فرآیند اجراست .

برنامه ریزی ، برنامه مشارکتی ، توسعه ، جوامع محلی