سیدمحمود حسینی قره تپه - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
لادن گل محمدزاده خیابان - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
فاطمه اصل پور - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
علیرضا اشرف نهند - کارشناس ارشد مهندسی معماری، مدرس دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

آجرکاری یکی از مهمترین عناصر تزئینی و بخش جدایی ناپذیر معماری اسلامی ایرانی محسوب می شود. وجود سادگی و ساده زیستی در معماری ایرانی و اصل درون گرایی ، بهره گیری از آجر در تزئین نمای بناها موثر بوده است . بنابراین هدف این پژوهش بررسی سیر تحول هنر آجرکاری در معماری تاریخی ایران در دوره های قاجاریه و پهلوی اول به منظور معرفی تزئینات، شناسایی فرم های تزئینی و چگونگی تداوم یا متوقف شدن آن در این دو دوره است . روش پژوهش در این مقاله از طریق منابع کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی - تحلیلی انجام شده است .یافته های پژوهشی نشان می دهند که هنر آجرکاری تزیینی ، سرآمد دیگر تزیینات معماری در دوره های قاجاریه و پهلوی اول است . این هنر در قیاس با استفاده از مصالح کاشی ، چوب، فلز، گچ ، سنگ به مراتب استفاده و کاربرد فراوان تر و اصلی تری داشته است و علیرغم سبک های معماری اصیل ایرانی اسلامی و یا ترکیبی و تلفیقی ، توانسته شیوه ای شاخص و منحصر به فرد در مقطعی از تاریخ ثبت کند. همچنین ایجاد طرح ها و شکل های تازه و بدیع از هنر آجرکاری ، نقش ارزنده ای را در بقای تداوم و غنی تر ساختن هنر آجرکاری الغا کند.

تزیینات، آجرکاری ، معماری ایرانی ، قاجار، پهلوی اول