سعیده پورعابدینی - دانشآموخته باستانشناسی، گروه باستانشناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
عابد تقوی - استادیار، باستانشناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
حسن هاشمی زرج آباد - دانشیار، باستانشناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
حسین کوهستانی - استادیار، باستانشناسی، دانشگاه بیرجند، ایران

شهرها آینه تمام نما از تعاملات اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی انسانهاست و بستری برای زندگی آدمی است که در پی حل بزرگترین نیاز انسان به سکونت شکل گرفته اند و دراین بین محله ها به عنوان کوچک ترین واحد فضایی آنها از یک ساختار سازگار با ارگانیسم زندگی پرورش یافته اند که در گذر زمان همگام با نیاز ساکنان خود دچار تغییرات در جهت ماندگاری و گاه اضمحلال شهرها را در پی داشته اند. هدف پژوهش در این مقاله بررسی آنچه که موجب ، امتزاج میان سازمان فضایی هر محله با کلیت شهر بشرویه در عصر قاجار شده است . پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی است و به روش توصیفی - تحلیلی با استفاده از متغیرهای فضایی چیدمان فضا (متغیرهای نحو پایه )، شامل اتصال، هم پیوندی ، کنترل و نیز هم بستگی میان پارامترهای فضایی (متغیرهای باواسطه ) انجامشده است . بخشی از اطلاعات نظری از شیوه مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از یافته ها، اسناد و مدارک میراث فرهنگی ، گزارش مستندسازی بافت فرهنگی - تاریخی شهر بشرویه جمع آوری گردیده است و بخش تحلیل سازمان فضایی از نرم افزار یوسی ال دپزمپ بر اساس نقشه محوری بهره گرفته شده است . نتایج پژوهش حاضر نشانگر آن است که تمام مولفه های در نظر گرفته شده برای خوانش سازمان فضایی محله های بشرویه ، دارای ارتباط معنادار باهم ، گرچه ضریب تاثیر و نقش آنها در ساماندادن واحدهای همسایگی متفاوت می باشد و این بدین معناست که عوامل فوق لازم و ملزوم یکدیگر نبودهاند؛ بلکه در تضاد و تکامل یکدیگرند که زمینه ساز ماندگاری و حیات بافت تاریخی محله های بشرویه تا به امروز شدهاند.

بشرویه ، سازمان فضا یی ، دوره قاجار، نرم افزار یوسی ال دپزمپ ، متغیرهای نحو پایه ، متغیرهای باواسطه نحو