رضا جمشیدی - ۱- کارشناس شهرسازی واحد فنی و شهرسازی منطقه شش شهرداری شیراز و کارشناس ارشد سازه، شیراز، ایران

یکی از راه های تحقق رشد و توسعه شهری تامین بستر کاربردی مناسب و ایجاد فرصت های مساوی برای حضور فعال افراد و اقشار مختلف در جامعه است. بر اساس آمار، امروزه ۱۰ تا ۱۲ درصد از جمعیت کشور را توانخواهان و کم توانان جسمی تشکیل می دهند و باید پذیرفت و معلولیت به عنوان پدیده ای زیستی و اجتماعی واقعیتی است که تمام جوامع با آن مواجه هستند و برهمین اساس ارزیابی و مناسب سازی فضای عمومی برای معلولان و جانبازان یکی از ضروریات جوامع بوده، به ویژه جامعه ی ما که بعد از جنگ تحمیلی با تعداد زیادی از جانبازان مواجه می باشد. معلولان بخش مهمی از جامعه به شمار می آیند مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولین جسمی از جمله رویکردهای عدالت محور در برنامه ریزی و مدیریت شهری معاصر محسوب می شود. حقوق معلولان در حوزه مدیریت شهری یکی از بارزترین نیازهای یک جامعه است و چنانچه در حوزه شهرسازی به آن توجه نشود به گوشه نشینی هر چه بیشتر این قشر دامن می زند. در این میان شهر توریستی شیراز باید شهری برای همه باشد و بر همین اساس تمام تلاش خود را در جهت دستیابی این قشر به فرصت های برابر و تقویت نگرش مثبت جامعه به توان این افراد به کار گرفته است. رفع عیوب و نواقص معابر، ایجاد رمپ های عبور و مرور، نصب تابلوهای ترافیکی مناسب، ایجاد خطوط در سنگفرش پیاده روهای شهری و… اقدامات لازمی است که در حوزه شهری شیراز باید تکمیل گردد. نتایج این پژوهش نشان داد که مهم ترین عوامل در مدیریت شهری و فناوری و دانش روز جهت توانخواهان توسط مدل AHP که عدم توجه به آنها موجب افزایش هزینه های نهان و آشکار خواهد شد فاکتورهای مرتبط به هزینه های جاری می باشد. این در حالی است که کمترین امتیاز از آن فاکتورهای مرتبط با مسائل اداری و سیاسی شده است. ذکر این مهم که در کشور ما مسائل بروکراسی اداری و به خصوص تصمیمات سیاسی بر هزینه تمام شده پروژه ها تاثیرگذار است جای افسوس و تامل دارد، هرچند اگر دارای تاثیری کمی باشد! همچنین در مورد زیرمعیارها نیز، به ترتیب عدم تامین بودجه مقرر در بسترسازی مناسب شهری برای توانخواهان، نظارت ضعیف در اجرای پروژه های توانخواهی در سط شهر شیراز، تخصیص ناکافی نیروی انسانی برای فعالیت ها، ضعف دستگاه اجرا، ناتوانی مالی پیمانکاران و عدم درک اهمیت بسترسازی مناسب شهری برای توانخواهان دارای شش رتبه اول برتر می باشند که عدم توجه به آنها موجب افزایش چشمگیر معضلات و مشکلات توانخواهان محترم شیرازی شده است. باید توجه داشت هر چند این مهم در سطح شیراز و نتایج این پژوهش به صورت موردی بدست آمده است اما مقایسه و تامیم آن به به سایر شهرهای دیگر و انجام تحقیقات در چهارچوب مشابه، زوایای پنهان بیشتری را که عدم توجه به آن موجب کاهش مشکلات توانخوهان خواهد شد آشکار خواهد ساخت. باشد که نتایج این پژوهش در راستای اعتلای مدیریت شهری جهت توانخواهان مورد عنایت قرار گیرد.

کلمات کلیدی: توسعه شهرسازی، تجهیز کلانشهرها، استفاده همگانی، فناوری و دانش روز، امکانات شهری، شهرداری.