غلامرضا کافی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
زهره عامری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

هدف این مقاله بررسی دگردیسی و تحول شعر عاشقانه معاصر فارسی، تحت تاثیر تفکر مدرنیته بوده است. در این مقاله که از روش مطالعه اسنادی و تحلیل محتوای کیفی برای پاسخ به سوال بنیادین تحقیق استفاده شده است، ابتدا تاثیرات اجتماعی مدرنیته بر عشق و رابطه عاشقانه را در نظرگاه اندیشمندان و جامعه شناسانی نظیر باومن (Bauman)، گیدنز (Giddens)، تامپسون (Thompson) و برمن (Bermun) نشان داده ایم و سپس دگرگونی های عاشقانه سروده ها در شعر فارسی تحت تاثیر این تفکر در ده انگاره بررسی و تبیین شده است.پرسش و مساله اصلی در این پژوهش آن است که گونه پرطرفدار عشق در ساحت ادب فارسی چگونه همگام با پدیده­ها و تحولات اجتماعی دگردیسی یافته است. یافته ها نشان می دهد که انگاره هایی نظیر نسبیت اندیشی، حضور پررنگ خود شاعر، گفتگوی دوسویه، برابری و آزادی، علم اندیشی و تجربه گرایی که مدرنیته آنها را برای زیستن در جهان معاصر پیشنهاد می کند عمیقا گونه غنایی عاشقانه را در شعر معاصر فارسی دگرگون کرده و با دیداری کردن مغازله و پیشنهاد عشق بی هاله گونه ای متفاوت ارائه داده است. اجتماع با پتانسیل سیال خود و تغییر در نگرش انسان­ها که ماهیت شخصیت آنها را تغییر داده است، بر ساحت عشق در ادب فارسی تاثیر گذاشته است. چنانکه جایگاه عشق را از حالت افسانه­ای و اندرونی به حالت حقیقی و گاه اجتماعی و... تغییر داده است.

مدرنیته, شعر غنایی, عاشقانه سرایی, جامعه شناسی ادبیات