وسام رومیه - دانشگاه بین المللی امام خمینی. دانشکده علوم انسانی. قزوین
حمید طاهری - دانشگاه بین المللی امام خمینی. دانشکده علوم انسانی. قروین
رضا سمیع زاده - دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

یکی از مفاهیم اساسی و محل بحث در معنی­شناسی شناختی، حروف اضافه است. حروف اضافه از دیرباز در متون فارسی کاربرد فراوان داشته­اند و با توجه به تفاوت­های سبکی متون دوره­های مختلف، تغییرات زیادی پذیرفته­اند و در معانی مختلفی به کار رفته­اند و کاربرد گذشته و کنونی آنها تفاوت چشمگیری با هم دارند. «از» یکی از حروف اضافه متمم­ساز پیشین است که در زبان فارسی، جایگاه­ها و نقش­های متفاوتی را می­پذیرد. کتاب مرزبان نامه، یکی از کتب تمثیلی قرن چهارم هجری است که مرزبان ­بن رستم به گویش طبری آن را پدید آورده­است و در قرن هفتم، سعدالدین وراوینی آن را به فارسی برگردانده است. در این پژوهش، کاربردها و معانی حرف اضافه «از» در کتاب مرزبان­نامه بررسی شده ­است. از نتایج این بررسی برمی­آید که به دلایلی، ازجمله تفاوت­ها و ویژگی­های سبکی آن دوره، تفاوت­هایی در کاربرد از وجود دارد و بیانگر این است که این حرف در قرن­های پیشین و ابتدای دوره تکوین زبان فارسی، دلالت­ها و کاربردهای متعددی داشته است و در زمان حاضر بسیاری از آن کاربردها را از دست داده ­است.

دستور زبان تاریخی, معنا, حرف اضافه, از, مرزبان نامه, کاربرد, دلالت