مریم مشرف - عضو هیآت علمی دانشگاه شهید بهشتی

در این مقاله اهمیت مفهوم «باطن دین» و تفسیرهای باطنی از آیات قرآن در تاویلات برهان­الدین محقق ترمذی نخستین مربی مولانا در خردسالی و مرشد وی بعد از فوت بهاءالدین توجه شده و نفوذ و تاثیر ذهن و زبان برهان­الدین محقق ترمذی در مولانا جلال­الدین رومی بحث شده است. برتر دانستن بی قید و شرط وجه باطنی دین نسبت به وجه ظاهری آن در اندیشه های ترمذی و اهمیت تفسیرهای عرفانی آیات قرآن برای انتقال این مفهوم در مقالات وی برجستگی آشکاری دارد. شیوه عرفانی تفسیر آیات او را به افقهای باطنی و زبانی خاص رهنمون شده است. این شیوه به همراه استفاده از زبان مجازی، نماد، استعاره و تمثیل برای استخراج معانی باطنی آیات به­منظور درک فایده عرفانی این شیوه در معارف برهان­الدین محقق ترمذی، و ذکر موارد مشابه و موازی این تاویلات در مثنوی و فیه مافیه مولوی، فرازهای اصلی این تحقیق و بررسی را تشکیل می دهد.

برهان الدین محقق ترمذی, مولوی, معارف محقق ترمذی, مثنوی مولوی, تفسیرهای عرفانی