غلامرضا کافی - دانشیار .دانشگاه ، شیراز
محمد مرادی - استادیار دانشگاه شیراز
احمد عالی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

غزل مقبولترین قالب شعر سنتی است که پس از انقلاب و بویژه در دهه هشتاد، تحولات زیادی را تجربه کرده است. بررسی گونههای نوآوری در غزل دهه هشتاد راهی در سبکشناسی و معرفی افقهای تازه شعر معاصر است و از آنجا که تحولات و نوآوری در زبان، از پرتنوعترین و مهمترین شگردهای شاعران جوان دهه هشتاد بوده است، در این مقاله، به صورت تحلیلی-توصیفی و با تاکید بر بسامد، گونههای مختلف نوآوری زبانی در غزلهای چاپ شده این دهه بررسی و آسیبهای آن نیز بیان شده است. از جمله یافتههای این تحقیق، این است که غزل سرایان دهه هشتاد برای تغییر فضای شعر و رها شدن از کلیشهها، به انتخاب واژه ها و ترکیبات تازه و مورد استفاده مردم، کنایه های جدید و ضرب المثل های رایج روزمره توجه نشان دادهاند و در برخی نوآوریهای خود با رویکردی تلفیقی، آرکائیسم (باستانگرایی) را به واژه های جهان امروز گره زدهاند. استفاده از امکانات نحوی جدید و نوآوری در دستور و جابهجایی متمایز ارکان جمله و همچنین چندصدایی و تغییر لحن از دیگر نوآوریهایی است که در غزل دهه هشتاد با بسامد و گونهگونی متمایزی در مقایسه با ادوار قبل جلوه کرده؛ بهطوری که شعر جوان این دوره را در جایگاه یکی از مهمترین ادوار تحول غزل در تاریخ ادبیات فارسی قرار داده است.

غزل دهه هشتاد, زبان غزل, رفتارهای تازه زبانی, نوآوری های زبانی