محمود صادق زاده - دانشیار دانشگاه آزاداسلامی واحد یزد
مریم زارع بیدکی - دانشگاه آزاد اسلامی

پژوهشگران و صاحب نظران برای شعر ناب کودک امتیازات و مختصاتی قائل هستند که بعضی از شاعران کودک با ویژگی های سبکی خود، بیش و کم بدان نزدیک شده اند. بررسی آثار شاعران کودک، برای تشخیص بیشتر این گونه شعر و تعیین جایگاه شعری آنان بسیار اهمیت دارد.  در این جستار به شیوه توصیفی- تحلیلی سعی شده ضمن معرفی مختصات شعر ناب کودک، به بررسی و ارزیابی کمی جایگاه اشعار رحماندوست در این زمینه پرداخته شود .بدین منظور ابتدا به شناخت نیازها و امکانات زبانی کودک برای آفرینش شعر ناب کودک توجه و سپس جلوه های شعر ناب از جنبه های زبانی، تصاویر شعری، موسیقی کلام، هنجارگریزی های سبکی و مضمون ها در مهمترین اشعار رحماندوست کند و کاو  و بررسی شده است. براساس یافته های این پژوهش، در شعر ناب کودک از عناصر شاعرانه با محدودیت های زبانی خاصی بهره گرفته می شود. کودکان امکانات زبانی ساده و ناقصی دارند. این امکانات بیشتر بر اساس تفکر«خود میان بین»کودک قابل توجیه است و شامل:کاربرد صفت کلی خوب، عدم درک علت و معلول، قیاس نامعقول، تک گویی، پرش ذهنی، تفکر شهودی، لذت از تکرارها، عدم درک اسم معنا و....می شود. اصلی ترین ضرورت ها و مقوله های شعر ناب کودک نیز عبارتند از: شادی، فانتزی، بازی های زبانی، زبان طنز، زبان گفتار، واقع گرایی، مضامین ملموس، ترجیح لذت برآموزش و ترجیح تخیل بر تعقل.

شعرناب, شعر کودک, امکانات زبانی, هنجار گریزی