علی حسن سهراب نژاد - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس
ناصر نیکوبخت - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

بررسی و تحلیل سبک شناسانه آثار ارزشمند ادبی، رویکردی علمی و روشمند در نقد ادبی و نظریه ادبیات است و در شناخت و معرفی اسلوب فردی پدیدآورندگان هر اثر یا یک دوره تاریخی از اهمیت والایی برخوردار است. در این رویکرد، شناخت عناصر سبکی که کوچک­ترین جزء و عامل سازنده سبک آن نیز محسوب می­ شود، هم از نظر شکل و هم به لحاظ عملکردی که در آثار ادبی بر عهده دارد، در نمایاندن گوشه­ هایی از جهان هنرمند و نگرش وی به جهان نقشی اساسی ایفا می­ کند. هنرنمایی­ های خاقانی شروانی در قصایدش، از دیر باز به لحاظ صورت و محتوا مورد توجه بسیاری از شعرا، پژوهشگران و منتقدان قرار گرفته است. این بخش از اشعار او، علاوه بر مختصات سبک دوره، برخی مختصات سبک فردی را نیز دارد که شناخت آنها نیازمند مطالعات دقیق سبک­ شناختی است. یکی از این ویژگی­ ها و مختصات مهم زبانی، گزینش و به کارگیری منظم و متنوع اعداد است. این ویژگی زبانی، به دلیل بسامد بالای آن، به مرز نوآوری رسیده است؛ چرا که وی با ایجاد تناسبات متنوع میان اعداد، اهداف هنری و بلاغی خاصی دنبال می­ کند. این مقاله، جلوه­ های متنوع این نوآوری زبانی را به عنوان مختص ه­ای فردی در سبک قصیده­ سرایی خاقانی، بررسی کرده است.

سبک شعر, شعر خاقانی, نظم اعداد