زهرا ترحمی - دانشگاه آزاد سمنان
علیرضا صابریان - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران.(نویسنده مسوول)و استاد راهنما
مریم آقائی بجستانی - گروه آموزشی حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

عقد نکاح به عنوان یکی از عقود مهم اسلامی، دارای جایگاه مهمی در تنظیم روابط خانواده و فعالیتهای اجتماعی می باشد. بر این اساس، پیمان زناشویی علاوه بر اینکه بر مبنای قواعد دینی و شرعی سامان می یابد، تابع شرایط عقلانی است که به نوبه خود باعث حفظ کرامت و جایگاه زن و حضور او در عرصه های مختلف اجتماعی می شود. دیدگاه-های مختلفی درباره تمکین و عدم تمکین زوجه در عقد نکاح وجود دارد که برخی بر این باور هستند تمکین، مقتضای ذات عقد نکاح است و برخی نیز تمکین را مقتضای ذات عقد نکاح نمی دانند. بر مبنای فرض اخیر، امکان آزادی بیشتری برای زنان تصور شده است و بر همین اساس باعث شد تا دیدگاه هایی درباره امکان مشارکت بیشتر زنان بر مبنای تعدیل تمکین زوجه فراهم شود. پژوهش حاضر نیز درصدد بررسی این سوال است که تعدیل در تمکین عقد نکاح بر کدام مبانی عقلانی استوار است و چگونه می تواند باعث حضور زنان در عرصه های اجتماعی گردد؟ فرضیه این است که تمکین عام به نوبه خود می تواند باعث تسهیل حضور زنان در عرصه های اجتماعی شود. ضمن اینکه حضور اجتماعی زنان بر مبنای تمکین عام می بایست به گونه ای باشد که خللی در وظایف و جایگاه وی در خانواده ایجاد نکند.

"تمکین", "عدم تمکین", "عقد دائم", "نکاح", "مشارکت زنان"