تاثیر تنوع شوون معصوم بر استنباط فقها و رفع تعارض روایات· امیر صفا حسینی [۱] جلال عراقی[۲] چکیده: وظیفه پیامبر (ص) و امام (ع) ابلاغ پیام الهی است و به همین جهت بسیاری از دستورات صادره از آنان مستند احکام شرعی قرار گرفته است، اما این شان، تنها شان پیامبر (ص) و امام (ع) نمی باشد، بلکه معصومان دارای شوون دیگری نظیر تطبیق، تفسیر، ولایت، قضاوت و ... می باشند. در این نوشتار، تلاش شده است تا علاوه بر معرفی برخی از شوون معصوم که مورد استفاده فقها قرار گرفته، با تتبع گسترده در کتب فقهی و روایی، مستندات فقها در استنباط برخی احکام فقهی مورد ملاحظه قرار گرفته، و روشن گردد که برخی از اختلافات فتاوا در میان فقها ناشی از نوع نگرش آنان به جهت صدور روایات است، و این امر موجب گردیده فقیهی روایتی را ناشی از شان ابلاغ دانسته و حکم مستنبط از آن را حکمی الهی و ابدی فرض کند و از سوی دیگر مجتهدی همان روایت را ناشی از شان حکومت یا قضاوت دانسته و آن را حکمی موقتی می پندارد، در نتیجه روایت مزبور را از سنخ روایات فقهی جدا دانسته و مستند حکم فقهی خود قرار نمی دهد. استفاده دیگری که فقها از این نوع نگرش به روایات می کنند حل تعارض روایات است. توجه به جهت صدور روایات و تفکیک آنان از یکدیگر می تواند افق های جدیدی را پیش روی پژوهشگران این عرصه قرار دهد.