مریم بیک - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بافق، دانشگاه آزاد اسلامی، بافق، ایران.

گویش زنانه، نوشتار زنانه و سبک زنانه، به طور کلی نهضت زنانه ­نویسی، جنبشی است خودآگاهانه که می کوشد زنان را ترغیب نماید که خود را از زیر سیطره نظام فکری و زبانی مردمحور جامعه، بیرون بکشند و از آنان می خواهد که از خود و امیال و امید و آرزوهایشان به عنوان یک نیمه فعال از جامعه بشری، بنویسند و بسرایند. ژاله قائم مقامی به نظر بیشتر محققان از پایه گذاران ادبیات زنان است. سروده­ هایش سرشار از نگاه و ذهنیت زنانه است، به گونه ای که اگر نامش بر دیوان یا شعرش نباشد، زن بودن صاحب سروده ها، بی درنگ در ذهن خواننده تداعی می شود. تاکید ژاله بر جنسیت خود در شعرش، بیانگر تلاش وی در جهت شناساندن نوع خود به اجتماع و نیز تغییر نگاه جامعه به زنان است. وقوع نهضت مشروطه، موجب تحولی بزرگ در افکار ایرانیان شد، این واقعه از دو جهت، تاثیر خویش را آشکار کرد. اول آنکه خواندن و نوشتن عمومی شد و تمایل به ایجاد ادبیاتی که فهمش برای همه میسر باشد و مضامین آن با زندگی عوام، تناسب داشته باشد، احساس کردید. دوم آنکه ارتباط وسیع با غرب به سبب پررنگ تر شدن مضامین آزادی، وطن، ملیت و انتقادهای سیاسی و اجتماعی به شعر و ادب شد. در این پژوهش نگارنده، تلاش نموده است به شیوه توصیفی- تحلیلی و با روش کتابخانه ای، نشانه های موجود در دیوان ژاله را، که موجب وجه تمایز اشعار زنانه او از اشعار مردانه می شود و آن آثار را به سبک نوشتاری زنانه متمایل می کند، شناسایی و معرفی نماید.

نقد ادبی, زبان زنانه, سبک زنانه, ژاله قائم مقامی, شعر معاصر