سید مجتبی حسینی - گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
فرزانه کیمیایی مهر - دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال دانشکده مدیریت
خلیل علیمحمدزاده - گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
محمدکریم بهادری - مرکز تحقیقات مدیریت سلامت،دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)،
علی ماهر - دانشکده مدیریت و آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

زمینه و هدف: راهنماهای بالینی اطلاعات طبقه‎بندی شده و توسعه یافته در جهت کمک به تصمیم گیری گروه پزشکی و بیمار می باشد تا در شرایط خاص بالینی درمان و مراقبت بهتری داشته باشند. لذا این مطالعه با هدف شناسایی عوامل موثر بر اجرای راهنماهای بالینی در ایران انجام گردیده است. روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع کاربردی است که به روش ترکیبی در سال ۱۳۹۸-۱۳۹۷ انجام شده است. جامعه پژوهش شامل مدیران و خبرگان سلامت بود که ۴۷۰ نفر به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر خبرگان و پایایی آن با استفاده از آزمون پایایی ترکیبی و همسانی درونی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ (۹۳۴/۰) بررسی گردید. جهت تحلیل داده از تحلیل عاملی اکتشافی و نرم افزارSPSS-۱۸  استفاده شد. یافته ها: در تحلیل عامل اکتشافی ۴۷ متغیر در قالب ۶ مولفه شناسایی شدند که در مولفه ویژگی های راهنماهای بالینی، رفع نامفهوم بودن و وجود پروتکل روشن با بارعاملی ۰/۸، در مولفه عوامل فرهنگ سازمانی، اطلاع رسانی به بیمار با بارعاملی ۰/۷۷، در مولفه عوامل اقتصادی، وجود بودجه و رفع محدودیت با بارعاملی ۰/۷۴۰، در مولفه عوامل بیمه، تعرفه بیمه با بارعاملی ۰/۷۵، در مولفه تولیت نظام سلامت، وجود سیستم عملی مبتنی بر شواهد با بار عاملی ۰/۶۹ و در مولفه عوامل سازمانی تغییر نگرش کارکنان و کار گروهی با ضریب ۰/۶۰ بیشترین تاثیر را بر اجرای راهنماهای بالینی در ایران داشته اند. نتیجه گیری: قابلیت دسترسی به اطلاعات، ایجاد انگیزه و تغییر نگرش، مدیریت موثر، ایجاد دید سیستمی و بازخورد مناسب، و ایجاد استانداردهای مربوط به فرایندهای کاری، راهکارهای موثر برای پیاده سازی راهنماها می باشند.

راهنماهای بالینی, موانع اجرا, تسهیل کننده های اجرا