محمد مهدی سالاری - مرکز تحقیقات تروما، دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)، تهران، ایران
آرمین زارعیان
عباس عبادی

زمینه و هدف: فرسودگی از جمله خطرات شغلی است که در بین کارکنان بویژه پرستاران دیده می شود و می تواند عملکرد افراد را تحت تاثیر قرار دهد. این مطالعه با هدف طراحی و اعتباریابی پرسشنامه عوامل فرسودگی شغلی پرستاران نظامی انجام شده است. روش ها: مطالعه حاضر در دو مرحله در سال ۱۳۹۴ انجام شد. در مرحله اول با رویکرد تحلیل محتوای کیفی قراردادی، ابتدا مفهوم فرسودگی شغلی توسط پرستاران نظامی شاغل در مراکز درمانی نیروهای مسلح تبیین و سپس گویه های اولیه استخراج و طراحی پرسشنامه انجام شد. در مرحله دوم در یک مطالعه توصیفی مقطعی روایی صوری، محتوا و روایی سازه با روش تحلیل عاملی اکتشافی با مشارکت ۳۵۱ نفر پرستار نظامی انجام شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و ثبات آن از طریق آزمون-باز آزمون (آزمون همبستگی درون خوشه ای) برآورد گردید. یافته ها: از تحلیل محتوای کیفی و استفاده از متون علمی مرتبط تعداد ۵۰ گویه استخراج گردید. پس از انجام روایی صوری و محتوا (کیفی و کمی) ۳۴ گویه باقی ماند. روایی سازه پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی منجر به حذف ۱۱ گویه و بدین لحاظ ۲۵ گویه در ۷ عامل (فرسودگی شغلی مرتبط با ماهیت حرفه پرستاری، فرسودگی شغلی مرتبط با جنبه­های مدیریتی، فرسودگی شغلی مرتبط با مقررات سازمانی، فرسودگی شغلی مرتبط با ارزش های حرفه ای، فرسودگی شغلی مرتبط با بارکاری، فرسودگی شغلی مرتبط با جنبه ­های انگیزشی و فرسودگی شغلی مرتبط با نظامی­گری) که مجموعا ۵۶/۵۷ درصد کل واریانس را تبیین نمودند، استخراج گردید. پایایی ابزار با آلفای کرونباخ برابر با ۹۱۲/۰ و ثبات آن از طریق آزمون-باز آزمون (۹۶۷/۰ICC=  ) بدست آمد. نتیجه گیری: پرسشنامه عوامل فرسودگی شغلی پرستاران نظامی با وجود ویژگی­ هایی نظیر پایایی و روایی مناسب؛ نمره­ گذاری ساده و قابلیت بکارگیری آسان توسط پرستاران مناسب بوده و استفاده از آن توصیه می شود.

فرسودگی شغلی, پرستاران نظامی, بررسی روانسنجی, پرسشنامه