سولماز سادات حسینی - کارشناس ارشد آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
زهره رهائی - استادیار گروه آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
سید حسین حکمتی مقدم - دانشیار گروه علوم آزمایشگاهی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
حسینعلی صادقیان - استادیار گروه آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران
عارفه دهقانی تفتی - مربی گروه آمار و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

زمینه و هدف: آزمایشگاه­های تشخیص پزشکی از ارکان اصلی چرخه مراقبت­های بهداشتی-درمانی بوده و نقش مهمی در سلامت فرد و جامعه دارند. به دلیل بالا بودن برخورد شغلی با نمونه­های مختلف و احتمال ابتلا به بیماری­های گوناگون و سایر مخاطرات، آزمایشگاه­های تشخیص پزشکی از محیط­های مخاطره­آمیز برای کسب و انتشار بسیاری از بیماری­ها می­باشند. هدف مطالعه حاضر بررسی رفتارهای محافظتی پرسنل فنی آزمایشگاه­های تشخیص پزشکی دولتی شهر یزد براساس تئوری انگیزش محافظت می­باشد. روش تحقیق: در این پژوهش مقطعی، ۱۲۵ نفر پرسنل فنی چهار آزمایشگاه­های دولتی شهر یزد، به روش سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات به وسیله پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر مشخصات دموگرافیک، سوالات مربوط به سازه­های تئوری انگیزش محافظت(۹۱ سوال) و رفتار محافظتی(۲۰ سوال) بصورت خودگزارش­دهی جمع­آوری شد. پاسخ های سازه های تئوری انگیزش محافظت با استفاده از طیف لیکرت ۵ قسمتی از کاملا موافق(نمره یک) تا کاملا مخالف(نمره پنج) و در بررسی رفتار از همیشه(نمره صفر)تا هرگز(نمره سه) نمره گذاری شد. یافته­ها: میانگین سنی پرسنل فنی آزمایشگاه­های تشخیص پزشکی مورد مطالعه، ۸۸/۸ ± ۳۲/۳۴بود. بیشتر پرسنل مورد مطالعه زنان (۳/۶۳ درصد) بودند. پرسنل آزمایشگاه­های تشخیص پزشکی۲۷/۷۵ درصد از نمره رفتار محافظتی را کسب نمودند. رفتار محافظتی با تمام سازه­های تئوری ذکر شده بجز شدت درک شده و کارآمدی پاسخ همبستگی مثبت معنی­دار داشت. سازه­های تئوری انگیزش محافظت توانستند ۶/۳۲ درصد از واریانس رفتار محافظتی را پیش­بینی کنند که نقش آسیب­پذیری درک شده(۳۲۶/۰=β) بیش از سایر متغیرها بود. نتیجه­گیری: نتایج این مطالعه نقش سازه­های انگیزش محافظت، ترس، آسیب پذیری و پاداش درک شده را در اتخاذ رفتار محافظتی در پرسنل فنی آزمایشگاه­های تشخیص پزشکی تایید می کند، لذا کاستن پاداش­های درک شده و افزایش ترس و قبول آسیب پذیر بودن، پذیرش و انجام رفتارهای محافظتی در پرسنل را تسهیل می­کند،  بنابراین می­تواند به عنوان یک اصل در امر آموزش در مراکز بهداشتی-درمانی و آزمایشگاه­ها مورد توجه قرار گیرد.

تئوری انگیزش محافظت, آزمایشگاه های تشخیص پزشکی, رفتار محافظتی