مهدی خوبدل - مرکز تحقیقات بهداشت نظامی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران
محمد رضا آخوند - گروه آمار، دانشکده علوم ریاضی و کامپیوتر دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

اهداف: با توجه به وجود گزارش هایی از برخی محیط های نظامی مستقر در تهران در خصوص حمله و گزش مگس های خونخوار، این مطالعه در جهت تعیین گونه مگس نیش زن و میزبان اصلی آن و بررسی علل احتمالی شیوع آن به انجام رسید. روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در طی اردیبهشت تا اواسط تیرماه سال ۱۳۹۲ در برخی از محیط های نظامی مستقر در تهران به انجام رسید. برای این منظور، ۳۱ کبوتر از مکان های آلوده مذکور صید و مورد بررسی قرار گرفت. موارد گزش انسانی نیز بررسی شد. یافته ها: در این مطالعه تمامی ۶۶ (۳۱ ماده و ۳۵ نر) نمونه مگس نیش زن جمع آوری شده از مکان های مذکور، از خانواده هیپوبوسیده و گونه پزودولینشیا کانارانسیس تعیین هویت گردید که برای اولین بار از شهر تهران گزارش می شود. نرخ آلودگی کبوترها به این مگس بدون در نظر گرفتن نوع کبوتر در مجموع (۸/۳۸±SD=)۸/۴۸% تعیین گردید که در این میان کبوتر چاهی با (۴/۳۰±)۶/۶۳% به طور معنی داری بیشترین نرخ آلودگی را داشت. میانگین شاخص فراوانی مگس به هر کبوتر نیز (۳/۲±)۸۱/۱ محاسبه شد. همچنین در این بررسی تعداد ۸ مورد گزش انسانی ناشی از این مگس برای اولین بار از ایران گزارش می شود. نتیجه گیری: پزودولینشیا کانارانسیس در شهر تهران در بین کبوترها و به ویژه کبوترهای آزاد انتشار دارد. با توجه به نادر بودن گزش این مگس از انسان، گزارش موارد نسبتا زیاد گزش انسانی به وسیله این حشره حائز اهمیت است. کنترل مگس مذکور با دور ساختن پرندگان میزبان از پیرامون انسان از طریق بهسازی ساختمان ها و رعایت بهداشت محیط با هدف کاهش منابع غذایی کبوترهای آزاد، در مناطق شهری امکان پذیر است.

مگس های خونخوار, پزودولینشیا کانارانسیس, کبوتر, انگل های خارجی کبوترها