خدابخش احمدی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)
علیرضا مهرآزمای - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)
علیرضا کرم بخش - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)
محمود ثالثی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)

اهداف: قشر جوان از جمله سربازان جامعه ما به دلایل مختلفی در معرض سوءمصرف مواد هستند. هدف این مطالعه، شناخت ویژگی های فردی و خانوادگی مرتبط با نوع ماده مصرفی در سربازان معتاد به منظور کمک به پیشگیری از گسترش اعتیاد است. روش ها: روش مطالعه توصیفی است. جامعه آماری ۱۰۲۵ نفر از سربازان وظیفه است که در زمان اجرای پژوهش (۱۳۸۹تا۱۳۹۰) مشغول خدمت سربازی بودند و به روش نمونه گیری مبتنی بر سهم انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با تکمیل پرسشنامه های غربالگری اعتیاد، مقیاس شدت اعتیاد، وضعیت خدمت سربازی و اطلاعات جمعیت شناختی انجام شد. یافته ها: بیش ترین گرایش به مواد و چند سوءمصرف در افراد بیکار دیده شد. گرایش به چند سوءمصرف در افرادی که درآمد غیرقانونی داشتند بسیار بالاتر بود(۶۹.۶%). گرایش به مصرف الکل و چند سوءمصرف در افرادی که بدون خانواده زندگی می کردند و در سربازان با سابقه ازدواج موقت، طلاق و متارکه بیشتر بود. گرایش به مواد در افراد خانواده های پرجمعیت بالاتر بود. گرایش به مصرف الکل، مواد و چند سوءمصرف در معتادینی که سابقه بیماری روانی یا جسمی داشتند بالاتر بود. نتیجه گیری: بیکاری، درآمد غیرقانونی، متارکه و طلاق و ازدواج موقت، زندگی بدون خانواده، ارتباطات صمیمانه بیرون خانواده و مشکل جدی در روابط با خانواده، گذران اوقات فراغت بدون خانواده و سابقه ی بیماری روانی با نوع ماده مصرفی در معتادان ارتباط داشتند. با کنترل عوامل قابل تغییر می توان از تداوم یا تشدید اعتیاد پیشگیری کرد.

سربازی, اعتیاد, عوامل خطر, خانواده, روان شناسی