قربان یونسی - معاونت بهداشت، اداره بهداشت و درمان آجا، تهران، ایران
عارف معروف - بخش حشره شناسی کشاورزی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی، تهران، ایران
مهدی خوبدل - مرکز تحقیقات بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا...(عج)، تهران، ایران

اهداف: بررسی آفات انباری در هنگام ورود محصول و نیز در طول توقف آن در انبار، از اهمیت ویژه ای در کنترل آفات برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین آلودگی آشکار و پنهان غلات و حبوبات به حشرات آفت در انبارهای مواد غذایی مرکزی مستقر در استان تهران بود.   روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال ۱۳۸۹ در انبارهای غلات و حبوبات مرکزی مستقر در استان تهران انجام شد. نمونه برداری از غلات و حبوبات و جداسازی حشرات آفت آشکار و پنهان طبق روش موسسه استاندارد تحقیقات صنعتی ایران انجام گرفت. درصد ضایعات هر محصول از طریق شمارش و توزین دانه های ضایعه دیده در هر ۱۰۰ گرم نمونه تعیین شد.   یافته ها: میانگین ضایعات در مجموع و بدون درنظرگرفتن زمان نمونه­برداری و نوع محصول ۰۰۵/۰ ( ± ۰۰۱/۰) گرم در هر ۱۰۰ گرم نمونه برآورد شد. لپه و لوبیا چیتی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین ضایعات بودند. آفت زنده آشکار در عدس، لپه و لوبیا قرمز و آفت پنهان در برنج تایلندی و عدس مشاهده شد. در بین حشرات آفت مشاهده شده، سوسک چهارنقطه ای حبوبات و شپشه دانه دار برنج به ترتیب دارای بیشترین فراوانی نسبی بودند.   نتیجه گیری: میزان ضایعات غلات و حبوبات در انبارهای دو واحد مورد بررسی کمتر از حد مجاز است و محصولات فوق از مرغوبیت لازم برخوردار هستند. سیستم انبارداری برای کنترل آفت و جلوگیری از رشد آن در داخل انبارها مطلوب است، ولی وجود آفات پنهان، نشان دهنده نامناسب بودن روش غربالگری محصولات در حین ورود به انبار است.

آفات انباری, حشرات, غلات و حبوبات, آفات پنهان, انبار مواد غذایی