پیمان آسترکی
مریم احدی
سهیلا نریمانی

اهداف. حفظ سلامت و جان کارکنان نظامی به­عنوان نیروهای تخصصی و آموزش­دیده که مسئول تامین امنیت هر کشورند از اهمیت بسیاری برخوردار است. موثرترین روش در اداره و کنترل صدمات ناشی از انفجار در کارکنان نظامی شاغل در مناطق مرزی آلوده به بقایای مواد منفجره فراموش­شده منوط به شناخت اپیدمیولوژی این­گونه حوادث است. این مطالعه با هدف شناسایی افراد در معرض خطر و مهم­ترین عوامل ایجاد مخاطرات جانی و آسیب های ایجادشده در این قربانیان انجام گرفت.   روش­ها. این مطالعه توصیفی- مقطعی گذشته­نگر با بررسی پرونده­های اجساد نظامیان قربانی انفجار طی سال­های ۸۵-۱۳۷۵ در اداره کل پزشکی قانونی ایلام انجام گرفت.   یافته­ها. ۵۴ نظامی طی مدت مطالعه در اثر انفجار انواع مواد منفجره به­جامانده از جنگ کشته شدند. ۵/۸۱% قربانیان ۲۱-۱۹ سال سن داشته و ۲/۸۵% سرباز بودند. انفجار مین عامل مرگ ۵/۶۸% قربانیان بود. ۹/۳۸% آنها دارای صدمات متعدد و کشنده در تمام اعضای بدن بودند؛ به تفکیک صدمات کشنده، ۵/۸۱% در اندام­های تحتانی، ۶/۷۹% در اندام­های فوقانی، ۶/۷۷% در ناحیه شکم و قفسه سینه، ۹/۵۱% در ناحیه سر و گردن مشاهده شد. ۳/۸۳% صدمات به­صورت آنی کشنده بودند و در ۷/۱۶% آنها اقدامات اورژانس پزشکی در نجات فرد می­توانست مفید واقع گردد.   نتیجه­گیری. مین شایع­ترین عامل صدمات است و در اغلب موارد صدمات متعدد ایجاد کرده است. سربازان بیشترین قربانیان این حوادث هستند. شناسایی و مشخص­سازی و پاک­سازی مناطق آلوده و آموزش تخصصی در کاهش تلفات موثر است.

انفجار, مواد منفجره, کارکنان نظامی, آسیب