کاظم احمدی
حسن محمد حسینی اکبری

مقدمه. ضایعات انسدادی مجاری تنفسی کوچک و بزرگ، تخریب سلول های آلوئولی و تجمع ترشحات، افزایش تعداد سلول های پلی مورفونوکلئر و سلول های لنفوسیتی و در نتیجه ضایعات غیر قابل برگشت در ریه ها، برونشیت و ضخیم شدن فضای بین سلولی از جمله اثرات گاز خردل بر دستگاه تنفس می باشد. مطالعات نشان داده که تعداد زیادی از مصدومین شیم ی ایی جنگ تحمیلی از عوارض شدید ریوی رنج می برند. از طرفی با گذشت بیش از یک دهه از مصدومیت این افراد درمان های مختلفی بر روی آنها صورت گرفته ، ب ه طوری که بعضی از محققین بر این عقیده هستند که نمی توان دقیق ا عوارض ریوی را ب ه طور کامل وابسته به اثرات مستقیم گاز خردل دانست. لذا، هدف این مطالعه بر ر سی اثر گاز خردل بر بافت ریه در حیوان بود. ب ه طوری که فارغ از اثرات تداخلی داروهای مورد استفاده بتوان مستقیما و به طور مستقل اثر گاز خردل را بررسی نمود. مواد و روش کار. تعداد ۲۴ سر رت با وزن ۱۵۰ گرم و سن ۱۰ - ۸ هفته به دو گروه ۱۲ تایی تست و کنترل تقسیم شدند. گروه تست با استفاده از قفس مخصوص ب ه صورت استنشاقی ب ه مدت ۵/۰ ساعت در معرض مقدار ۱ میلی لیتر از محلول عامل در استون (۱۲۷۰ میلی گرم در میلی لیتر) قرار گرفتند. گروه کنترل در شرایط مشابه در معرض استون قرار گرفتند. رت ها در فواصل ۲ و ۴ و ۶ ماه کشته شدند و ریه آنها مورد بررسی پاتولوژی قرار گرفت. نتایج. نتایج نشان داد که پس از ۲ ماه ضایعه ناچیز و قابل مشاهده نمی باشد. پس از چهار ماه هیپرپلازی پنوموسیت های تایپ ۱و ۲ در ریه دیده می شود ولی ضایعات پیشرفته قابل مشاهده نمی باشد. پس از ۶ ماه علاوه بر التهاب حاد و مزمن، ضخیم شدن دیواره آلوئولار نیز مشاهده گردید. بحث. نتیجه آنکه سولفور موستارد در طولانی مدت سبب ضایعات ریوی ب ه صورت التهاب و ضخیم شدن جدار آلوئول ها می شود.

سولفور موستارد, ریه, رت, تک دوز, استنشاقی