آرش رنجبر - دانشجوی دکتری پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
علی رحیمی خوب - . استاد، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
مریم وراوی پور - دانشیار دانشگاه تهران
حامد ابراهیمیان - استادیار دانشگاه تهران

نیاز گیاه به کود ازت در طول دوره رشد متغیر است ولی اکثر کشاورزان مقادیر زیاد آن را با هدف رسیدن به حداکثر عملکرد محصول و بدون آگاهی از زمان مناسب در اختیار گیاه می­گذارند. عدم آگاهی از مقدار و زمان مناسب مصرف کود باعث آلودگی محیط زیست می­شود. با استفاده از معادله نیتروژن بحرانی، حداقل نیتروژن مورد نیاز در طی دوره رشد تعیین می­شود. هدف از این پژوهش تعیین ضرایب معادله فوق برای گیاه ذرت در منطقه پاکدشت بود. ذرت (رقم سینگل کراس ۷۰۴) به مدت یک فصل در مزرعه پردیس ابوریحان کشت شد. مقدار ماده خشک اندام هوایی(W)  و غلظت نیتروژن بحرانی (Nc) آن در شش زمان مختلف، از ۲۶ روز پس از کاشت تا آخر رشد کامل محصول اندازه­گیری شد. ضرایب معادله فوق با استفاده از تئوری منحنی ترقیق نیتروژن بحرانی تعیین شدند.  در نهایت رابطه Nc = ۲.۹ W -۰.۲۷ به عنوان معادله نیتروژن بحرانی در منطقه پاکدشت پیشنهاد شد. نتایج نشان داد که با استفاده از معادله ارائه شده در این تحقیق، مقادیر نیتروژن بحرانی ذرت در طول فصل رشد با دقت بالایی تعیین شده است و تیمارهایی که شامل مقادیر نیتروژن بیش از حد نیاز بودند به خوبی از تیمارهایی که با کمبود نیتروژن در طول فصل مواجه بودند تفکیک شدند. در مجموع  فقط وضعیت نیتروژن حدود ۹ درصد از داده­های گیاهی نادرست تعیین شده بود. بنابراین با استفاده از این معادله می­توان مدیریت دقیقتری در مصرف کود نیتروژن در طول فصل رشد ذرت داشت و در نتیجه آن احتمال آلودگی منابع آب و محیط زیست کمتر خواهد شد.

nitrogen demand, critical nitrogen dilution curve, maize