شبنم صباغ بابائی - کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی ،آموزگار مدارس استثنایی
طاهره نیری راد - کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی ، دبیر آموزشگاه استثنایی

فضای مجازی به عنوان یک پدیده فرهنگی و اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است که ارتباطات و تعاملات انسانها را تغییر داده و به آنها امکان برقراری ارتباطات ناشناخته و ایجاد شبکه های اجتماعی را فراهم کرده است. اما استفاده نامناسب و ناهوشمندانه از این فضا میتواند اثرات منفی بر سلامت روان دانش آموزان داشته باشد.هدف این مقاله بررسی اثرات مثبت و منفی فضای مجازی بر سلامت روان دانش آموزان و نقش معلمان در مدیریت هوشمندانه و موثر این فضا است. روش تحقیق بهکار رفته در این پژوهش مبتنی بر مطالعه ادبیات و مقالات علمی در زمینه اثرات فضای مجازی بر سلامت روان دانش آموزان و راهبردهای مدیریت هوشمندانه این فضا تنظیم شده است.نتایج نشان میدهد که فضای مجازی میتواند اثرات مثبت و منفی بر سلامت روان دانش آموزان داشته باشد. از یک سو، بهبود توانمندیها و رشد اجتماعی و ارتقاء مهارتهای دانش آموزان را تسهیل میکند و از سوی دیگر مشکلات روانی و نقض سلامت روانی را به همراه داشته باشد.برای مدیریت هوشمندانه و موثر فضای مجازی، معلمان باید به دانش آموزان آموزش دهند که چگونه از این فضا بهطور مسئولانه و هوشمندانه استفاده کنند. ایجاد فضای امن و معتمد در محیطهای آموزشی و همکاری با والدین نیز از دیگر راهکارهای معلمان در مدیریت هوشمندانه این فضا است.نکات پایانی و پیشنهادها شامل ارتقاء آگاهی دانش آموزان از اثرات فضای مجازی، ایجاد توازن در استفاده از این فضا، همکاری با والدین و ایجاد قوانین و محدودیتها برای استفاده مسئولانه از فضای مجازی است. با اجرای موثر این راهکارها، معلمان میتوانند به بهبود سلامت روانی و ارتقاء توانمندیهای دانش آموزان در این فضا کمک کنند و آنها را به اشتراک گذاری مسئولانه و محتواهای مفید ترغیب کنند.

فضای مجازی، سلامت روان، دانش آموزان، اثرات مثبت، اثرات منفی، مدیریت هوشمندانه، آموزش و پرورش