محمدسعید حسینی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز
مریم گل پرداز - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت ثبت اسناد و املاک، دانشگاه ازاد اسلامی واحد کازرون

با وجود ورود مفاهیم جدید و پیشرفت تکنولوژی، سیستم دادرسی و قضایی نیز تحت تاثیر قرار گرفته و مفاهیمی نو از جمله ادلهالکترونیکی به آن وارد شد. برای مثال پیامک ها، تماس ها، ایمیل ها و پیام هایی که در فضای مجازی رد و بدل می شد موضوعادله و یاری رسان قضات جهت رسیدن به عدالت قرار گرفت. اعتبار ادله الکترونیکی اصولا باتوجه به امکان دخل و تصرف هایفراوان در آن، همیشه جای سوال بوده و در شرایط و جرائم عادی نیز اثبات اصالت آن کاری دشوار است. برای مثال شاید مواردیمثل پیامک و تماس قابل استعلام از مخابرات و اپراتور ها باشد، اما در خصوص پیام رسان های خارجی مثل واتس اپ یااینستاگرام، با ترجه به محل سرور های آن ها که در خارج از کشور است کاری دشوار می باشد. چالش دیگر امکان سواستفادهدیگران از وسایل الکترونیکی دیگری است که اثبات استفاده خودش شخص یا دیگری از آن دستگاه نیز کاری دشوار است. به طورکلی دلیل الکترونیکی را در صورتی می توان معتبر و یاری رسان قاضی در راه رسیدن به عدالت باشد که بتوان در قدم اول احرازهویت را درخصوص آن انجام داد وشخص واقعی استفاده کننده مشخص باشد، دوم اعتبار و صحت و تمامیت آن اثبات گردد. اما درروزگار کنونی و با وجود ورود مفاهیم نگران کننده ای مثل هوش مصنوعی، بیش از پیش اعتبار ادله الکترونیکی زیر سوال است. لذادر این پژوهش به بررسی مفاهیم پایه در خصوص حدود و ادله اثبات پرداخته و سپس ضمن تعریف ادله الکترونیکی، چالش هایموجود در خصوص اعتبار یا عدم اعتبار آن را در جرائم به خصوص حدود مورد بررسی قرار می دهیم.

حد، مجازات اسلامی جدید، حدود، ادله الکترونیکی، ادله اثبات دعوی