معصومه فخری - کارشناس پژوهشی موسسه پژوهشهای برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران.
محمدرضا فرزانه - عضو هیات علمی گروه پژوهشی مهندسی محیط زیست و پایش آلایندهها، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار،سازمان حفاظت محیط زیست،تهران. ایران.

با توجه به دیدگاه کمبود آب در سراسر جهان، برآوردن تقاضای جهانی غذا با افزایش آبیاری زمین های زراعی، خطر سقوط اکولوژیکی را به دنبال دارد. سیاست ها و حاکمیت مدیریت منابع آب برای کشاورزی تاکنون، بر آبیاری استوار بوده است اما اکنون وقت آن رسیده است که تمرکز از اراضی آبی به سمت اراضی دیم تغییر کند. موفقیت و پایداری کشاورزی دیم بستگی به این دارد که چگونه آب باران با موفقیت حفظ و استفاده شود. رطوبت ناشی از نفوذ بارش در زمین که آب سبز نامیده میشود نقش عمده ای در تولید محصولات دیم دارد. آب سبز برای مقابله با تغییر اقلیم نیز، بسیار مهم است و در کشورهایی که ممکن است ازنظر آب آبی کمبود داشته باشند، اگر آب سبز به خوبی مدیریت شود، همچنان می توانند ازنظر غذایی امن باشند. لذا تغییر تمرکز از منابع آب آبی به منابع آب سبز می تواند یک فرصت منحصربه فرد برای کشورهای دارای اراضی دیم باشد تا با کمترین هزینه بتوانند امنیت غذایی خود را تامین نمایند و با تبدیل مقداری از آب آبی به آب سبز نیاز به سرمایه گذاری برای ساخت سازه های هیدرولیکی را نیز کاهش دهد و از مزایای کاهش رواناب و در نتیجه کاهش فرسایش خاک نیز بهره مند گردند. پژوهش ها نشان داده است عملکرد محصولات دیم با افزایش آب سبز رابطه مستقیم داشته و افزایش آب سبز موجب افزایش عملکرد در محصولات دیم خواهد شد. مقدار آب سبز توسط نوع خاک، زمین، اقلیم و مدیریت تعیین می شود. در واقع سرمایه گذاری در مدیریت آب سبز، نقطه ورود برای باز کردن پتانسیل در کشاورزی دیم است و از منظر پایداری، افزایش بهره وری کشاورزی دیم می تواند به رفع چالش های امنیت غذایی جمعیت رو به رشد کمک کند، بدون اینکه سطح کشاورزی بیشتری را تحت پوشش قرار دهد.

آب سبز، ارضی دیم، امنیت غذایی.