زهرا باعزم - دانشجوی دکترا مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
ابوالفضل خسروی خلیران - دانشجو، گروه مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
مهدی ناصری - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند

هر طرح و احداث سازه های تنظیم و کنترل جریان های رودخانه ای یعنی سدها یکی از زمینه های اصلی فعالیتمتخصصان صنعت آب در دنیاست و برای اهداف مختلفی ازجمله تامین آب کشاورزی و شرب، کنترل سیلاب، تولیدانرژی برق، پرورش ماهی و غیره انجام می پذیرد. پروژه های سدسازی در تمام نقاط دنیا جزء پروژه های بسیار بزرگ وپرهزینه ی محسوب می شوند و ازاین رو طرح مناسب و بهین ه ی این نوع سازه ها در کاهش هزینه های پروژه و توجیهاقتصادی با آن اهمیت است. هزینه ساخت سدهای بتنی وزنی به طورمعمول بیشتر از هزینه ی ساخت سدهای دیگر است و بنابراین بهینه سازی شکل مقطع این گونه سدها به منظور کاهش در حجم بتن مصرفی باعث اقتصادی تر شدن طرح می شود. در این پژوهش، ضمن توسعه مدل بهینه سازی سیستم صفحات شیب دار در محیط نرم افزار متلب، ابعاد سد بتنی وزنی زاوین کلات با در نظر گرفتن شرایط پایداری بهینه شده است. در کنار این برای ارزیابی عملکرد بهینه سازی، از الگوریتم های مقایسه ای استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان داده است که میزان مساحت پس از بهینه سازی به اندازه ی ۰۴/۱۵ کاهش پیداکرده است. همچنین نتایج نشان داده است الگوریتم بهینه سازی سیستم صفحات شیب دار نسبت به دیگر الگوریتم ها، عملکرد بسیار مطلوبی در انتخاب متغیرهای طراحی سد بتنی وزنی به صورت بهینه داشته و طراحی با آن موجب کاهش حجم بتن ریزی بدنه سد می شوند.

سد بتنی وزنی، الگوریتم بهینه سازی سیستم صفحات شیب دار، ابعاد بهینه