مهسا مردانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت منابع آب دانشگاه بیرجند

بلایای طبیعی مانند سیل همیشه و در هر دوره ای مشکلاتی برای بشریت به وجود آورده است و تقریبا بشر هیچگاه نتوانسته از وقوع این پدیده جلوگیری نماید. اگرچه با گذشت زمان و پیشرفت علم خسارات مادی و جانی ناشی از آن تا مقدار زیادی کاهش یافته است. سیل یک پدیده طبیعی می باشد که در زمان وقوع مثل هر بلایای طبیعی دیگری آثار تخریبی غیرقابل اجتنابی دارد. با توجه به جغرافیای طبیعی ایران و مقدار حادثه خیزی برخی از مناطق آن، وقوع سیلاب سبب ایجاد خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری گردیده است. بخش بزرگی از مراکز انسانی کشور در مقایسه با دیگر کشورها به جهت داشتن موقعیت کوهپایه ای و آب و هوای خشک و نیمه خشک، مقدار بارش در آن کم بوده، اما بارش ها در برخی قسمت های کشور با شدت و دبی سریع رخ داده است و با لحاظ نمودن خشکی طبیعت، پس از یک بارش سریعا رواناب ایجاد شده و در صورت افزایش بارش باعث ایجاد سیلاب شده و خسارات هنگفتی به منابع کشاورزی و مالی وارد می سازد. استان خراسان جنوبی به علت اقلیم نیمه بیایانی و خشک و بارش های نامنظم و سیل آسا، ویژگی سیل خیزی قابل توجهی دارد. فعالیت های انسانی و به هم خوردن تعادل اکولوژیک نیز سبب افزایش میزان خسارات شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در سال ۱۴۰۰، سیل در بخش زراعی، به ۱۰۴۲۱ هکتار شامل ۳۴۸۴۴ تن از محصولات زراعی خسارتی معادل ۱،۰۸۷،۴۰۹ میلیون ریال وارد کرده است. همچنین در بخش باغی، سیل به ۹/۲۲۴۸۷ هکتار دارای ۴/۲۸۳۷۶ تن از محصولات باغی خسارتی معادل ۳،۸۳۱،۹۱۷ میلیون ریال وارد کرده است. همینطور به تعداد ۲۳۰ قنات، ۳۵ کانال و لوله و ۶۱۹ استخر خسارتی معادل ۸۴۴،۴۷۵ میلیون ریال وارد شده است . که مجموعا در سال ۱۴۰۰ در بخش کشاورزی، سیل موجب وارد شدن خسارتی معادل ۵،۷۶۳،۸۰۱ میلیون ریال شده که عددی تامل برانگیز بوده و مدیریت سیلاب را امری ضروری می نماید.

سیل، سرمازدگی، خسارت، کشاورزی