اکبر محمدی - مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان جنوبی
علی شهیدی - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند
محمد امیرآبادی - مسئول قنوات سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان جنوبی
ایمان پردل - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی دانشگاه بیرجند

قنات یکی از ابتکارات ایرانیان جهت تامین آب کشاورزی خصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. متاسفانه خشکسالی های چند سال اخیر در کشور باعث کمبود و خشک شدن آب در بسیاری از قنات ها به خصوص در مناطق خشک شده است. در این رهگذر احداث طرح هایی که بتواند در ذخیره آب سفره زیرزمینی تاثیر داشته باشد، اقدامی موثر در حفظ قنات های موجود در مناطق مختلف و افزایش آبدهی قنات ها خواهد بود. یکی از مهم ترین اقداماتی که می توان انجام داد ذخیره سازی آب های زمستانه در سفره های زیرزمینی می باشد که می تواند تاثیر بسیار زیادی بر افزایش آبدهی قنات ها داشته باشد. هدف عمده این تحقیق بررسی شرایط توپوگرافی مناسب در دو بخش قنوات کوهپایه ای و دشت و نیز مشخص نمودن شرایط مطلوب برای استفاده از این روش در احیای قنوات و در نهایت معرفی یکی از قنات های استان خراسان جنوبی جهت استفاده از این طرح می باشد. تجربه های موفقیت آمیز به دست آمده برای ذخیره سازی آب های زمستانه در سفره های زیرزمینی بیشتر مربوط به قنوات کوهپایه ای بوده که شیب نسبتا تند و طول محدود کوره از مشخصات آن بوده و سبب کاهش هدررفت آب قنات به میزان ۳۰ درصد گردیده است.

قنات، ذخیره سازی، استان خراسان جنوبی، کوهپایه ای، کوره.