سید جابر حسنی - کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران (دامغان)
سید محمود مجیدی - دکترای حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه شهید مطهری، عضو هیئت علمی و استادیار گروه حقوق دانشگاه دامغان

جوامع ازلحاظ حقوق کیفری دارای دوره و سیکلی می باشند که درراستای حفظ خود، مردم، تامین امنیت و نیازمندی های اساسی شهروندان خود مبادرت به وضع یکسری مقررات و قوانین می نمایند که بیانگر واکنش اجتماع به جرم و در هر دوره به شکل متفاوتی نمود و تجلی پیدا کرده است. لذا، مطالعه جرم، ضمانت اجراها، (مجازات ها)، کیفیت اجرا و چگونگی اجرای مجازات، بررسی خاستگاه تاریخی آن، امری اجتناب ناپذیر است. به طورکلی سیر تحولات تاریخی تخفیف مجازات در قوانین جزایی ایران و اصول مرتبط با آن، مشخصا بیانگر آن است که قانون گذار نگاه عمیقی نسبت به مسئله بازپروری و اصلاح بزهکار داشته و از سوی دیگر، تعیین مجازات ها متناسب با اوضاع و احوال بزهکار به شرایطی که جرم در آن اتفاق افتاده بستگی دارد و با اغماض نسبت به کاهش یا تبدیل آن روی آورده است که این رویکرد به ادوار قبل از تصویب قوانین یا همان قبل و بعد از اسلام و پس از دوره تصویب قوانین جزایی تا قبل از انقلاب و پس ازآن منقسم می شود. این مقاله می کوشد تا نشان دهد در پرتو تحولات تاریخی تخفیف مجازات در قوانین جزایی اعم از: قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین خاص آیا این اهداف محقق و تبلور این تاسیس، در کدام عناوین قانونی به منصه ظهور درآمده است و آیا اصول مرتبط با تخفیف مجازات رعایت گردیده است؟ که با بررسی سیر تحولات به نظر می رسد با مقایسه قواعد کهن و معاصر عیب های موجود را حذف و می توان به پیشرفت قانون گذار امیدوار باشیم و در قالب کلیات، تعاریف، مسئولیت و اصول قانونی مرتبط با جرم، تخفیف مجازات و مداقه در قوانین ادواری به این معقوله پرداخته شده است.

تخفیف، جرم و مجازات، بزهکار، سیر تاریخی و تقنینی.