ضرغام بی غم - گروه گیاه پزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
حسین اللهیاری - گروه گیاه پزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
خلیل طالبی جهرمی - گروه گیاه پزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
وحید حسینی نوه - گروه گیاه پزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

سفیدبالک گلخانه، Trialeurodes vaporarium (westwood) یکی از مهم­ترین آفات گیاهی در ایران و جهان می­باشد. آفت­کش ایمیداکلوپرید نقش کلیدی را در کنترل این آفت بازی می­کند. در این پژوهش مقاومت جمعیت­های مختلفی از سفیدبالک گلخانه نسبت به ایمیداکلوپرید ((Confidor® SC۳۵% و مقاومت تقاطعی نسبت به تیامتوکسام+لامبداسای­هالوترین و تیاکلوپرید+دلتامترین و تاثیر مقاومت به ایمیداکلوپرید بر مقاومت پارازیتوئید Encarsia formosa Gahan مورد ارزیابی قرار گرفت. سیزده جمعیت سفیدبالک گلخانه از مناطق مختلف کشور جمع­آوری و مورد آزمون قرار گرفتند. سفیدبالک­های جمع­آوری شده روی گیاه خیار رقم سوپر دومینوس در شرایط آزمایشگاهی در دمای ˚C۲۵±۲، رطوبت نسبی ۱۰±۷۰ درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی پرورش داده شدند. زیست­سنجی به روش غوطه­وری برگ در محلول آفت­کش با ۲۰ پوره سن دوم در هر تکرار انجام شد. بیشترین مقدار LC۵۰ برای جمعیت VGR به میزان ۲/۸۵۶ میلی­گرم بر لیتر به دست آمد. توسعه مقاومت در تمام جمعیت­های مورد آزمایش مشاهده شد و فاکتور مقاومت از ۵۴/۲ تا ۳/۴۴ متغیر بود. همچنین، مقاومت تقاطعی نسبت به تیامتوکسام+لامبداسای­هالوترین وتیاکلوپرید+دلتامترین مشاهده شد. مقاومت سفیدبالک روی مقاومت پارازیتوئید تاثیری نداشت و تفاوت معنی­داری بین LC۵۰ پارازیتوئید جمع­آوری­شده از مزرعه و پارازیتوئید پرورش یافته روی مقاوم­ترین سفیدبالک و جمعیت حساس مشاهده نشد. مقدار LC۵۰ به دست آمده  به­ترتیب ۷/۳۸۸، ۷/۳۲۴ و ۷/۳۱۷ میلی­گرم بر لیتر بود. نتایج حاصل نشان­دهنده افزایش مقاومت این آفت نسبت به ایمیداکلوپرید و لزوم اتخاذ تدابیر لازم و اعمال مدیریت جهت جلوگیری از گسترش مقاومت می­باشد.

مقاومت تقاطعی, زیست ستجی, فاکتور مقاومت, سفیدبالک, پارازیتوئید