علی محمدی پور - بخش تحقیقات حشره شناسی کشاورزی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
میررضا جمشیدی - بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران
علیرضا حق شناس - بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
شهلا باقری متین - بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

سن گندم Eurygaster integriceps Puton همواره یک آفت کلیدی مزارع گندم و جو بوده و در اغلب اوقات کنترل شیمیایی علیه سن زمستان­گذران در مزارع گندم انجام می شود. از این رو، برای کنترل این آفت از دو حشره­کش تجاری، دلتامترین EC ۲.۵%  و فنیتروتیون  EC ۵۰% به مدت نسبتا طولانی استفاده شده است. در این پژوهش، کارایی حشره کش جدید لامبدا سای هالوترین SC ۵% (هف لامبدا®) به عنوان حشره کش جدید در مقایسه با دو حشره کش ذکر شده بر علیه سن زمستان­گذران در مزرعه های گندم سه استان اصفهان، لرستان و کرمانشاه، مورد بررسی قرار گرفت.مقایسه ها با سه غلظت از حشره کش هف لامبدا (۲۰۰، ۱۵۰ و ۱۰۰ میلی لیتر در هکتار)، غلظت های معمول مورد استفاده برای فنیتروتیون و دلتامترین (به ترتیب۱۰۰۰ و ۳۰۰ میلی لیتر در هکتار) و شاهد با چهار تکرار در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی انجام گرفت. نتایج نشان داد که به لحاظ آماری کارایی حشره کش های هف لامبدا (در دو غلظت ۲۰۰ و ۱۵۰ میلی لیتر در هکتار) و فنیتروتیون و دلتامترین در روز دهم بعد از سمپاشی بالاتر از ۹۰ درصد بوده و با هم اختلاف معنی دار نداشتند، به طوری که میانگین تلفات سن زمستان­گذران برای این تیمارها به ترتیب ۷۹/۹۱، ۶۴/۹۷، ۷۲/۹۶، ۷۵/۹۱ درصد به ثبت رسید. در مقابل، غلظت۱۰۰ میلی لیتر در هکتار هف لامبدا با کارایی ۰۷/۷۴ درصد در گروه بعدی قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده، حشره کش هف لامبدا کارایی مناسبی برای کنترل این آفت در شرایط مزرعه داشته و می تواند به عنوان یک حشره کش مناسب دیگر در کنار دو حشره کش مذکور مورد استفاده قرار گیرد، بدین منظور که از احتمال بروز مقاومت در سن گندم به سموم کاسته شود. به عنوان نتیجه نهایی، غلظت قابل توصیه حشره کش هف لامبدا برای کنترل سن گندم ۱۵۰ میلی لیتر در هکتار می باشد تا ضمن کارایی مناسب، برای محیط زیست آلودگی کمتری در پی داشته باشد.

سن گندم, دلتامترین, فنیتروتیون, غلظت, کنترل شیمیایی