مرتضی نورمحمد پورامیری - Department of Plant Protection, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
فرامرز علی نیا - Rice Research Institute of Iran, Rasht, Iran
سهراب ایمانی - Department of Plant Protection, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
معصومه شایان مهر - Department of Plant Protection, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
علی احدیت - Department of Plant Protection, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

در این مطالعه، فراوانی و زنده­مانی لاروهای زمستانگذران کرم ساقه­خوار برنج (Chilo suppressalis (Walker) (Lep.: Crambidae در مزارع تک­ کشتی و دوکشتی برنج موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در دو سال زراعی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو سال و در طول تمام ماه­ های زمستان (آبان تا اسفند)، فراوانی لاروهای زمستانگذران در مزارع دوکشتی به میزان معنی­داری بیشتر از مزارع تک ­کشتی است. به­ علاوه، نشان داده شد که لاروها در مزارع دوکشتی متحمل مرگ و میر کمتری در مقایسه با مزارع تک­ کشتی می­ شوند. در ادامه، کارایی سه حشره ­کش دیازینون (در دو فرمولاسیون گرانول ۱۰ درصد و امولسیون ۶۰ درصد)، فیپرونیل (گرانول ۲/۰ درصد) و هگزافلومورون (امولسیون ۱۰ درصد) به همراه یک روش تلفیقی با استفاده از روش ­های مکانیکی، فیزیکی و بیولوژیکی در کنترل کرم ساقه ­خوار برنج در مزارع دوکشتی در طول دو سال زراعی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس آزمایش ­های مزرعه ­ای، یک بار کاربرد هگزافلومورون یا دیازینون امولسیون به میزان ۵/۱ لیتر در هکتار هم ­زمان با ظهور لاروهای سن اول آفت در هر نسل بهترین نتیجه را در کاهش خسارت قلب ­مردگی و سرسفیدی و افزایش عملکرد محصول در هر دو سال زراعی به دنبال داشت. به علاوه، کارایی روش­ های تلفیقی در کاهش دو نوع خسارت و افزایش عملکرد محصول قابل توجه بود. نتایج این مطالعه نشان داد که هگزافلومورون به عنوان یک ترکیب تنظیم ­کننده رشد (IGR) و سازگار با محیط زیست، می ­تواند در برنامه­های تلفیقی کرم ساقه­ خوار برنج مورد استفاده قرار گیرد.

Chilo suppressalis, Double cropping system, Overwintering larvae, Mortality, Integrated pest management