لیلا متقی نیا
جبرائیل رزمجو
مهدی حسن پور
مژگان مردانی طلایی
پژمان تاج میری

کنه­ ی تارتن دولکه­ ای، Tetranychus urticae Koch، از مهم ­ترین آفات خیار محسوب می­ شود که خسارت زیادی را روی این گیاه ایجاد می­ کند. ورمی­ کمپوست یکی از کودهای آلی بوده و افزودن آن به خاک می­ تواند باعث کاهش جمعیت آفات شود. در این تحقیق تاثیر استفاده از چهار نسبت مختلف ورمی­ کمپوست:خاک شامل ۱۰۰:۰ (شاهد)، ۹۰:۱۰، ۸۰:۲۰ و ۷۰:۳۰ درصد حجمی روی پارامترهای زیستی کنه ­ی تارتن دولکه ­ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش­ ها در ظروف پتری و در دمای ۲± ۲۵ درجه­ ی سلسیوس، رطوبت نسبی ۵±۶۵ درصد و دوره ­ی نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی در اتاقک رشد انجام شد. طول دوره ­های رشدی کنه ی تارتن دولکه­ ای به طور معنی­ داری تحت تاثیر نسبت­ های مختلف ورمی­ کمپوست قرار گرفت. بیش­ترین طول دوره­ ی مراحل نابالغی، کم­ترین طول عمر ماده ­ها و کم­ترین طول دوره ­ی تخم­گذاری کنه در تیمار ۷۰:۳۰ درصد به دست آمد. هم­چنین، کاربرد نسبت ­های مختلف ورمی­ کمپوست به طور معنی­ داری پارامترهای رشد جمعیت کنه را تحت تاثیر قرار داد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) کنه بین ۲۱۶/۰ تا ۲۴۷/۰ بر روز متغیر بود که کم­ترین و بیش­ترین مقدار آن به ترتیب در تیمارهای۷۰:۳۰ درصد و شاهد به دست آمد. هم­چنین، کم­ترین نرخ خالص تولیدمثل (R۰) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) کنه و بیش­ترین مقدار میانگین مدت زمان یک نسل (T) و زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) در تیمار ۷۰:۳۰ درصد به دست آمد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تیمار ۷۰:۳۰ درصد امکان بیش­تری برای کاهش جمعیت کنه ­ی تارتن دولکه ­ای دارد و می­ توان از آن در برنامه­ های مدیریت تلفیقی این آفت مهم استفاده کرد.

کنه ی تارتن دولکه ای, کود آلی, پارامترهای زیستی, نرخ ذاتی افزایش جمعیت