سمانه مسیبی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان
محمد مسیبی - عضو هیئت علمی دانشگاه امین فولاد شهر

توسعه پایدار از دیدگاه زیست محیطی حرکتی درون زا، متعادل، منظم و موزون هر سیستم پویا در جهت کمال و افزایش کیفیت است. این برداشت از مفهوم محیط زیست الهام گرفته از حرکت تکاملی اکوسیستم های طبیعی و سالم است و بر منابع معادی و معنوی بومی تکیه دارد. توسعه پایدار یک فرایند بالقوه مداوم و در بر گیرنده سیستمی پویا است که متشکل ازهدافی می باشد که با یکدیگر رابطه ارگانیک دارند و لازمه آن تعادل، نظم و توازن میان اجزای تشکیل دهنده سیستم است. حوضه های رودخانه ای به عنوان یکی از واحدهای بنیادین و اساسی آمایش سرزمین محسوب می شود که در آنها چگونگی ارتباط انسان با محیط و عملکردهای وی باید به گونه ای تنظیم شود که اماکن بر هم خوردن تعادل محیطی به حداقل برسد. حوضه رودخانه گلپایگان دارای پتانسیل های محیطی و مواریث بشری بسیاری است که اگر به صورت نظام مند مدیریت شود نه تنها پاسخگوی بخش عمده ای از نیازهای طبیعت گردی منطقه و کشور است، بلکه با وجود سنگ نگاره ها و سنگ نوشته هایی که در سرتاسر حوضه، از خروجی حوضه در تنگ غرقاب تا سرچشمه های رودخانه در نواحی کوهستانی گسترش یافته اند، چنان زیبایی های طبیعی را با میراث های بسیار کهن فرهنگی در هم آمیخته است که هر صاحب ذوقی را به شوق آورده و می تواند برای جهانگردان و محققان دیگر کشورها نیز فوق العاده جذاب باشد. مقاله حاضر با این فرض تهیه شده اس که طبیعت گردی در حوضه رودخانه گلپایگان از این دیدگاه می تواند توسعه پایدار را باعث شود که نه تنها منابع مادی ثروت را برای منطقه به همراه می اورد بلکه با تعامل بین مردم و گردشگران، سرمایه اجتماعی را فزونی می بخشد. و البته عامل اخیر به مراتب مهمتر از مؤلفه های اقتصادی بوده و آن توسعه پایدار انسانی می باشد. نویسنگان مقاله از منظر اخیر به طبیعت گردی توجه کرده اند.

توسعه پایدار، توسعه انسانی، حوضه رودخانه ای، ماریث فرهنگی، نوانهای محیطی، سنگ نگاره