سحر دلکش رودسری
آرش زیبائی
ضرغام بی غم
محمود فاضلی دینان

بید آرد Ephestia kuehniella یکی از آفاتی است که سالانه خسارت زیادی را به محصولات کشاورزی انباری وارد می­کند. در مطالعه حاضر، تغییر فعالیت آنزیم­ های سم­ زدا، برخی از آنزیم­ های موثر در متابولیسم حدواسط (آلانین و آسپارتات آمینوترانسفراز، لاکتات دهیدروژناز) و مقدار برخی از ترکیبات غیر آنزیمی (پروتئین، تری گلیسرید و گلیکوژن) تحت تاثیر غلظت­ های مختلف هگزافلومورون بررسی شد. لاروهای تیمار شده با غلظت ۳۰۰ میکروگرم بر میلی­ لیتر بیشترین فعالیت استراز عمومی را با استفاده از آلفا-نفتیل استات به عنوان سوبسترا در هر دو بازه زمانی ۲۴ و ۴۸ ساعت نشان دادند. وقتی بتا-نفتیل به عنوان سوبسترا استفاده شد. بیشترین فعالیت استرازی در لاروهای تیمار شده با غلظت ۱۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر مشاهده شد. در مورد گلوتاتیون اس-ترانسفراز نیز نتایج مشابهی دیده شد که می­ تواند موید حضور چندین ایزوفرم از این آنزیم باشد. در بازه زمانی ۲۴ ساعت پس از تیمار، با افزایش غلظت هگزافلومورون فعالیت آنزیم آلانین­ آمینو ترانسفراز افزایش یافت ولی پس از ۴۸ ساعت نتایج عکس مشاهده شد. در مورد آسپارتات­ آمینو ترانسفراز بیشترین فعالیت در لارو­های تیمار شده با غلظت ۷۰۰ میکروگرم بر میلی­ لیتر مشاهده شد. با افزایش غلظت هگزافلومورون فعالیت آنزیم لاکتات دهیدروژناز نیز در هر دو بازه زمانی افزایش یافت. در بازه زمانی ۲۴ ساعت پس از تیمار بیشترین فعالیت آنزیم فنل اکسیداز در لاروهای تیمار شده با غلظت ۳۰۰ میکروگرم بر میلی­ لیتر مشاهده شد و در بازه زمانی ۴۸ ساعت تفاوت معنی­ داری وجود نداشت. میزان پروتئین و تری­ گلیسرید پس از ۲۴ ساعت تفاوت معنی­ داری نداشت ولی ۴۸ ساعت پس از تیمار، بیشترین مقدار این دو ترکیب در لاروهای تیمار شده با غلظت ۳۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر مشاهده شد. با افزایش غلظت هگزافلومورون میزان گلیکوژن در لاروهای تیمار شده در هر دو بازه زمانی کاهش یافت. این نتایج نشان دادند که هگزافلومورون علاوه بر اختلال در رشد و نمو لاروهای E. kuehniella می تواند با اختلال در متابولیسم حدواسط، فیزیولوژی داخلی بدن لارو را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

هگزافلومورون, شب پره بید آرد, متابولیسم حدواسط, آنزیم های سم زدا