ندا امینی جم
فرحان کچیلی
محمد سعید مصدق
آرش راسخ
موسی صابر

یکی از ویژگی­ های مهم برای انتخاب دشمن طبیعی مناسب جهت استفاده در برنامه­های کنترل بیولژیکی آفات، بررسی واکنش تابعی آن­ در تراکم­ های مختلف میزبان می­ باشد. از سوی دیگر کاربرد حشره­ کش­ ها روی جمعیت آفات ممکن است، روی واکنش­ های رفتاری از جمله واکنش تابعی و به­ دنبال آن روی کارایی دشمنان طبیعی تاثیر بگذارد. در این پژوهش، اثر دو حشره­ کش ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید (Aphidius matricariae (Haliday نسبت به تراکم­ های مختلف پوره سن سوم شته جالیز Aphis gossypii (Glover) در شرایط آزمایشگاهی در دمای ۱±۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۵±۶۵ درصد و دوره نوری ۸ : ۱۶ ساعت (تاریکی: روشنایی) مطالعه شد. پارازیتوئیدهای ماده جفت­گیری کرده که کمتر از ۱۲ ساعت عمر داشتند، به مدت ۲۴ ساعت در معرض سطح آغشته به غلظت LC۲۵ حشره ­کش­ های مذکور و آب مقطر به­ عنوان شاهد در استوانه های شیش ه­ای قرار گرفتند. سپس تراکم­ های ۲، ۴، ۸، ۱۶، ۳۲ و ۶۴  میزبان در ۱۰ تکرار در اختیار آن­ ها قرار داده شد. تعیین نوع واکنش تابعی با استفاده از رگرسیون لجستیک و تخمین پارامترها با استفاده از رگرسیون غیرخطی برنامه SAS انجام شد. مطابق با نتایج به ­دست آمده، واکنش تابعی در شاهد و تیمارهای دو حشره­ کش از نوع دوم بود. قدرت جستجوگری (a) در تیمارهای شاهد، ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب به ترتیب ۰۶۴۵/۰، ۰۳۷۳/۰ و ۰۴۵۲/۰ بار در ساعت و زمان دستیابی (Th) به­ ترتیب ۴۶۰۷/۰، ۸۸۷۳/۰ و ۶۲۹۲/۰ ساعت تخمین زده شدند. حداکثر نرخ حمله (T/Th) در تیمارهای مذکور به­ ترتیب ۰۹/۵۲، ۰۵/۲۷ و ۱۴/۳۸ پوره میزبان محاسبه شد. نتایج نشان داد که پیریمیکارب در مقایسه با ایمیداکلوپرید، اثر سوء کمتری روی زمان دستیابی پارازیتوئید دارد.

نئونیکوتینوئید, کاربامات, Aphidius matricariae, Aphis gossypii