عباس محمدی - اصفهان، دانشگاه اصفهان، دانشکده شیمی، کد پستی ۷۳۴۴۱-۸۱۷۴۶
زهرا شاه سنایی - اصفهان، دانشگاه اصفهان، دانشکده شیمی، کد پستی ۷۳۴۴۱-۸۱۷۴۶
علیرضا فتاحی - اصفهان، دانشگاه اصفهان، دانشکده شیمی، کد پستی ۷۳۴۴۱-۸۱۷۴۶

امروزه توجه به پلی یورتان ها به دلیل سنتز آسان، مواد اولیه در دسترس، خواص مکانیکی مطلوب، زیست سازگاری و امکان ارائه محصولات متفاوت به شکل پلی یورتان های آب پایه، اسفنج، هیدروژل و چسب در حال افزایش است. کیتوسان پلیمری طبیعی بوده که از استیل زدایی کیتین استخراج می شود و دارای واحد های گلوکوزآمین و N-استیل گلوکوزآمین است. این پلیمر طبیعی غیرسمی، خواص بسیار مفیدی نظیر فعالیت ضدمیکروبی، زیست سازگاری، زیست تخریب پذیری و آثار ترمیم و بازسازی بافت را دارد. از ضعف های کیتوسان می توان به حل پذیری و فرایندپذیری ضعیف به دلیل تعدد پیوندهای هیدروژنی درون و بین مولکولی قوی آن اشاره کرد. از این رو، به طور عمده از کیتوسان به صورت اصلاح شده یا در ترکیب با سایر پلیمر ها در کاربرد های گوناگون استفاده شده است. ترکیب پلیمر های سنتزی با پلیمر های طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا پلیمرهای طبیعی مانند کیتوسان می توانند برخی از خواص مانند زیست سازگاری، زیست تخریب پذیری، سمیت کم، زنده مانی یاخته ای زیاد و رشد ذاتی بافت را نشان دهند، در حالی که پلیمرهای سنتزی ویژگی های دیگری مانند فرایندپذیری مطلوب، خواص فیزیکی و مکانیکی و پایداری شیمیایی و گرمایی مناسب را دارند. اخیرا از کیتوسان به منظور بهبود در خواص مکانیکی، پایداری گرمایی، زیست تخریب پذیری، خاصیت ضدمیکروبی و فعالیت زیستی در ترکیب با پلی یورتان ها استفاده شده است. طی این مطالعات، محصولاتی گوناگون مانند کامپوزیت، الاستومر، الیاف، اسفنج، داربست و هیدروژل برای کاربرد های مختلف تهیه شده است. در این مقاله، پلی یورتان های دارای کیتوسان و روش های سنتز آن ها برای کاربردهای مختلف مرور شده است. محصولات تهیه شده در این مطالعات برای کاربرد های متنوع نظیر اصلاح پارچه ها، تهیه پوشش های ضدباکتری، زخم پوش ها، داربست های مهندسی بافت، ، الیاف، هیدروژل و اسفنج پیشنهاد شده است.

پلی یورتان, کیتوسان, خواص, سنتز, کاربرد