اکرم پرنده - Medicine, Quran and Hadith Research Center, Nursing Faculty, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran

مقوله­ی کرامت انسانی در طول تاریخ حیات بشر، همواره در کانون توجه اندیشمندان و فلاسفه­ی علوم مختلف بوده است. این مهم، در کلیه­ی ادیان مورد تاکید قرار گرفته و در حقیقت کوشش کلیه­ی پیشوایان دینی برای دفاع و حفاظت از کرامت ذاتی انسان بوده است. حفظ شان و کرامت انسان از اصول اولیه و اساسی حقوق بشر است. سازمان سلامت جهانی در اعلامیه ۱۹۹۴خود توجه به شان و منزلت را عاملی مهم در ارتقاء سلامت بیماران قلمداد نموده و دارا بودن حق رضایت آگاهانه، دسترسی به خدمات بهداشتی، محرمانه ماندن اطلاعات و حفظ حریم و خلوت را از اهم حقوق بیماران می­داند(۱). مفهوم کرامت انسانی در حرفه­ی پرستاری نیز همواره مورد توجه قرار گرفته است. به طوری که، جوهره و ماهیت اساسی مراقبت در پرستاری، حفاظت از کرامت انسانی بیمار بوده و احترام و صیانت از مقام و ارزش والای انسانی وی، محور اصلی حرفه پرستاری را تشکیل می­دهد(۲).  این مفهوم برای اولین بار در منشور اخلاقی پرستاران، توسط انجمن پرستاران آمریکا (۲۰۰۱ ) و در آیین اخلاق پرستاری جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۰ ) به عنوان یکی از مبانی ارزشی حرفه­ی پرستاری مورد تاکید قرار گرفته است. به طوری که " همه­ی انسانها از شان و کرامت والای انسانی برخوردارند و لازم است در هر حالتی مورد احترام قرار گیرند. لذا شایسته است تمامی بیماران، بدون در نظر گرفتن وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، توسط کارکنان نظام سلامت مورد احترام و حمایت روحی- روانی قرار گیرند(۳, ۴). علیرغم توجهات اخیر به مفهوم کرامت، این واژه هم­چنان یک مفهوم مبهم، پیچیده و تفسیرپذیر است و هنوز تعریف جامع و اختصاصی که مورد اجماع صاحب نظران باشد برای آن ارائه نشده است. از طرف دیگر مفهوم کرامت و منزلت با سایر ارزشهای انسانی از جمله حریم، احترام و استقلال هم­پوشانی دارد(۱).

human dignity, intensive care unit, کرامت انسانی, مراقبت ویژه