لیلا سمیعی - استادیارگروه گیاهان زینتی، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشه
روح انگیز نادری - دانشیار گروه علوم باغبانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
احمد خلیقی - دانشیار گروه علوم باغبانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
علی اکبر شاه نجات بوشهری - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه

نه گونه رز وحشی شامل R. ،R. pimpinellifolia ،R. damascena ،R. orientalis ،R. iberica ،R. Canina R. persica و R. beggeriana ،R. foetida ،hemisphaerica از مناطق مختلف ایران جهت انجام یک برنامه اصلاحی جمع آوری شدند. تعداد ده نشانگر ریزماهواره برای بررسی تنوع ژنتیکی این گونهها مورد استفاده قرار گرفت. با وجود اینکه گونهها متعلق به بخشهای مختلف گیاهشناسی بودند، نشانگرهای ریزماهواره توانستند آللها را در تمام گونهها تکثیر کنند . تجزیه خوشهای به روش UPGMA و بر اساس ضریب تشابه دایس ژنوتیپها را به پنج گروه اصلی تقسیم کرد و در هر گروه گونههایی با پلوئیدی مشابه قرار گرفتند. بخش Caninae بزرگترین و پیچیده ترین گروه را تشکیل داد و تمایزی بین ژنوتیپهای گونههای R. iberica و R. canina در این بخش مشاهده نشد. همچنین ژنوتیپهای این دو گونه در درون یک استان، نسبت به ژنوتیپهای گونه مشابهشان در استانهای دیگر، رابطه ژنتیکی نزدیکتری داشتند. گونههای متعلق به بخش Pimpinellifoliae دو گروه جداگانه در دندروگرام تشکیل دادند که در یک گروه گونه R. pimpinellifolia به همراه گونه R. damascena قرار گرفت و در گروه دیگر گونه R. hemisphaerica و گونه R. foetida قرار گرفتند. R. persica بیشترین فاصله ژنتیکی و کمترین تعداد آلل مشترک با دیگر گونه ها را نشان داد. در مجموع در این مطالعه نشانگرهای ریزماهواره به عنوان یک ابزار قدرتمند جهت تفکیک جنس Rosa در سطح بخش و گونه شناخته شدند و دندروگرام حاصل در این تحقیق، با تقسیم بندی سنتی گیاهشناسی و باغبانی رزها مطابقت نشان داد.

گونه های رز وحشی، نشانگر ریزماهواره، تنوع ژنتیکی