شهلا مومنی دانائی - دانشیار گروه ارتودانتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
شعله شهیدی - استادیار گروه رادیولوژی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مقدمه: تحلیل ریشه دندانهای ثنایا در فک بالا از عوارض نهفتگی دندان نیش می باشد که می تواند منجر به کشیدن دندان، نیاز به درمان ارتودنسی ویا هر دو گردد.  هدف از انجام این مطالعه  بررسی تحلیل ریشه دندانهای ثنایای مجاور دندان نیش نهفته در فک بالا در رادیوگرافیهای معمولی و CT scan می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه بر روی ۱۴بیمار (با دامنه سنی ۲۰-۱۳ ساله) که دارای ۱۸ دندان نیش نهفته بودند، صورت گرفت. دندان ها در رادیوگرافیهای پری اپیکال، پانورامیک و CT scan از جهت وجود یا عدم وجود تحلیل ریشه مورد بررسی قرار گرفتند. شدت تحلیل ریشه در CT scan در پلن افقی بر اساس درجه بندی قراردادی ارزیابی شد.  موقعیت ناحیه تحلیل از بعد بوکولینگوالی، مزیودیستالی، فوقانی- تحتانی و میزان گسترش طولی تحلیل ریشه در CT scan تعیین گردید. یافته ها : همه دندانهای ثنایای مجاور به دندان نهفته در  CT scanتحلیل نشان دادند. این تحلیل در۶/۸۴ % موارد  در دندان های لترال مشاهده شد.  ۵/۶۱% از دندانهای ثنایای تحلیل یافته، در رادیوگرافی های معمول هیچگونه تحلیلی نشان ندادند و ۵/۳۸% دیگر نیز مشکوک به تحلیل بودند. در ۷۷% موارد تحلیل، در سطوح پالاتال و دیستوپالاتال دندانهای ثنایا دیده شد که در رادیوگرافیهای معمولی قابل تشخیص  نبود. بررسی زاویه رویشی دندان نیش در رادیوگرافی پانورامیک نشان داد که این زاویه در ایجاد تحلیل ریشه در دندانهای مجاور نقش مهمی ندارد. نتیجه گیری: روشهای رادیوگرافی معمول، قادر به تشخیص تحلیل ریشه دندانهای ثنایای مجاور دندان نیش نهفته نیستند. بنابراین در مواردی که وجود تحلیل ریشه، شدت و گسترش آن در طول ریشه این دندانها، بر طرح درمان و پیش آگهی موثر می باشد، استفاده از CT scan توصیه می گردد.

دندان نیش نهفته فک بالا, تحلیل ریشه, CT Scan