صفورا انصاری - دانشجوی کارشناسی گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه
الهام شریف زاده - دانشجوی کارشناسی گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه
اشکبوس دهداری - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
محسن موحدی دهنوی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

لگجی یا کبر با نام علمی Capparis spinosa L. از جمله گیاهان دارویی با مصارف متعدد است. کشت گیاه با استفاده از بذر بدلیل خواب آن مشکل است. به همین دلیل در این تحقیق تأثیر تیمارهای مختلف بر اجزاء جوانه زنی بذر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در چهار تکرار و در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه زراعت دانشگاه یاسوج پیاده شد. 36 تیمار شامل خراشدهی مکانیکی همراه با جیبرلیک اسید (در چهار غلظت 0 و 500 و 1000 و 1500 میلیگرم در لیتر) در چهار زمان (0 و 2 و 4 و 6 دقیقه)، تیمار شیمیایی با اسید سولفوریک غلیظ در 13 زمان مختلف (از 5 تا 50 دقیقه به فاصله زمانی 5 دقیقه و از 50 تا 80 دقیقه به فاصله زمانی 10 دقیقه), سرمادهی بدون یخزدن در پنج زمان ( 20 و 25 و 30 و 40 و 50 روز) و سرمادهی درزمانهای مذکور همراه با یخزدن (پنج روز در دمای 9 درجه سانتیگراد) بکار رفتند. بعد از کشت و اعمال تیمارها هر دو روز یکبار مراجعه و تعداد بذرهای جوانه زده شمارش گردیدند. 22 روز بعد از کشت علاوه بر درصد جوانه زنی کل، سرعت جوانه زنی, وزن خشک ساقهچه, وزن خشک ریشهچه و وزن خشک لپه بر حسب میلیگرم بر گیاهچه اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر تیمارها برای کلیه صفات معنی دار گردید. در روز دوم بالاترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمارهای خراشدهی مکانیکی همراه با جیبرلیک اسید در غلظتهای 1500 و 1000 میلیگرم در لیتر به مدت 6 دقیقه بود. اما در روز آخر آزمایش بالاترین درصد جوانه زنی کل به تیمارهای سرمادهی و یخ زدن بخصوص تیمارهای سرمادهی همراه با یخ زدن به مدت 25 روز, سرمادهی بدون یخ زدن به مدت 40 روز و سرمادهی با یخ زدن به مدت 40 روز اختصاص یافت. خراشدهی مکانیکی همراه با جیبرلیک اسید در غلظت 1500 برای 6 دقیقه بالاترین سرعت جوانه زنی را دارا بود. در نهایت بالاترین وزن خشک ساقهچه, وزن خشک ریشهچه و وزن خشک لپه به ترتیب متعلق به تیمارهای سرمادهی بدون یخ زدن به مدت 50 روز, اسید سولفوریک به مدت 20 دقیقه و سرمادهی با یخ زدن به مدت 40 روز بود. به طور کلی نتایج حاصل آزمایش برتری تیمارهای سرما دهی بخصوص برای صفت در صد جوانه زنی را نشان داد.

جوانه زنی، خواب بذر، لگجی