خسرو حسنلو - استادیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه جامع امام حسین

«اصول جنگ»چکیده رمزآمیزی از اندیشه های دفاع نظامی است. این اصول دستاورد تجارب جنگ های بی شمارگذشته است که برای شناخت آن جان انسان های فراوانی فدا شده و تاکنون بشر برای دانستنهیچ دانشی متحمل این همه خسارت و تلفات نشده است. ازاین رو، یکی از گران بهاترین میراث هایتجربی انسان می باشد. دگرگونی و دگرش (تغییر و تحول) محیطی جهان، موجب نوعی «ناهمگونی»(عدمتقارن) در ابعاد گوناگون بین طرفین درگیر شده که در اکثر چالش و جنگ ها شاهد این ناهمگونی هاهستیم. جنگ، تابع اصول و قواعد دقیق و معینی است. در این راستا «جنگ های ناهمگون» ازاصول و قواعد جدید، متنوع و ویژه ای پیروی می کنند. هدف این پژوهش شناسایی تاثیراتمستقیم و غیرمستقیم «جنگ ناهمگون» بر اصول شناخته شده جنگ با روش توصیفی، تحلیلی است.همچنین پرسش اصلی این است که ویژگی های «جنگ ناهمگون» بر اصول شناخته شده جنگ ها چهتاثیراتی داشته است؟ پیامد بررسی و پردازش داده ها نشان داد که ویژگیجنگ های ناهمگون بر برخی اصول جنگ اثرات فزاینده (مثبت) و بر برخی دیگر اثراتکاهنده (منفی) داشته است. بنا بر نتایج پژوهش، همواره دو دیدگاه و نگرش به اصول و قواعدجنگ نزد متخصصان دفاعی و نظامی وجود داشته است. دیدگاه نخست، اصول جنگ را در هر شرایطیثابت و بدون تغییر می داند و دیدگاه دوم، دگرگونی در اصول جنگ را طبیعی دانسته و آنرا مفهومی بسیار پویا می داند. ازآنجاکه منشا اصول جنگ در اندیشه ی نظامی است و اندیشه ینظامی همواره پویا است؛ بنابراین، اصول جنگ نیز دارای پویایی ویژه ای است. ازاین رو،شاید لازم باشد این اصول بازسازی و یا «اصولی متمم» به اصول پیشین جنگ و نبرد افزودهشود.

اصول جنگ, جنگ ناهمگون, دکترین ناهمگونی, راهبرد ناهمگونی, جنگ آینده