هادی براتی - استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
مینو میری - گروه روان شناسی و مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

پژوهش حاضر، با هدف بررسی عوامل موثر بر انگیزش دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و ارائه مدل ساختاری آن انجام شد. روش پژوهش، ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون و توصیفی - پیمایشی انجام شده است. مشارکت کنندگان بخش کیفی پژوهش، شامل کلیه دانشجویان ممتاز دانشگاه فرهنگیان استان خراسان جنوبی بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ۱۵ نفر به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نسبتی ۳۱۱ نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی ابزار اندازه گیری در بخش کیفی با استفاده از روش توافق کدگذاران و نرم افزار MAXQDA و در بخش کمی، از طریق روایی همگرا و روایی واگرا با استفاده از نرم افزار PLS۲ تایید شد. پایایی پرسشنامه بر اساس سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ (۸۶/۰) و پایایی ترکیبی (۵/۸۵) بررسی شد. نتایج بخش کیفی پژوهش، بیانگر ۲۷ مضمون پایه، ۹ مضمون سازمان دهنده و ۵ مضمون فراگیر بود. همچنین، نتایج بخش کمی پژوهش نشان داد مدل ساختاری انگیزش دانشجویان دارای پنج بعد آموزشی، فردی، اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی و محیطی بود که ابعاد آموزشی (۴۰/۰) و محیطی (۳۶/۰) نقش موثرتری در تبیین الگوی ساختاری انگیزش دانشجویان دارد. در مجموع، این ابعاد پنج گانه ۹۵/۰ از تغییرات انگیزش تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان را تبیین می کنند. از این رو، پیشنهاد می شود به منظور بهبود وضعیت انگیزش تحصیلی دانشجویان باید در گام اول، توسعه خدمات آموزشی و فضای فیزیکی مورد توجه قرار گیرد.

انگیزش, انگیزش تحصیلی, دانشجویان دانشگاه فرهنگیان