صبا خراسانی مقدم - دانشجوی دکتری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
فرهنگ مظفر - دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
سید باقر حسینی - دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

با مطرح شدن توسعه پایدار شهری، لزوم دستیابی به کیفیت زندگی مناسب و تامین رضایتمندی ساکنان، پدیده اسکان غیررسمی با دیدی جامع­تر توسط محققان مطالعه می شود. سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از معیارهای اصلی توسعه پایدار، بر کیفیت زندگی و رضایتمندی از کیفیت زندگی تاثیر شایان توجهی دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی موثر بر رضایتمندی ساکنان سکونتگاه­های غیررسمی و تبیین ارتباط این دو مفهوم در چارچوب اهداف توسعه پایدار است. مطالعه حاضر در سطح سکونتگاه غیررسمی محله فرحزاد تهران با روش توصیفی- همبستگی انجام گرفته است. ابزار جمع آوری داده­ها پرسشنامه است. حجم نمونه معادل ۱۱۰ نفر بوده و تحلیل داده­ها با نرم افزار SPSS انجام گرفته است. طبق نتایج، رضایتمندی از کیفیت زندگی در حد متوسط ۵>۷۲/۲>۱، با میانه نظری ۳ ارزیابی شد. همچنین، در سطح اطمینان ۹۵ درصد ابعاد اعتماد غیررسمی، اعتماد تعمیم­یافته، اعتماد رسمی، احساس امنیت، حمایت اجتماعی، همیاری، وساطت اجتماعی، مشارکت اجتماعی، همکاری و انسجام اجتماعی، بر رضایتمندی تاثیر مثبت و معنادار دارند. براساس نتایج رگرسیون چندگانه، متغیر وابسته به طور مستقیم از متغیرهای اعتماد غیررسمی، حمایت اجتماعی، همیاری، مشارکت اجتماعی و اعتماد رسمی، تاثیر می­پذیرد و این متغیرها حدود ۵۲ درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می­کنند.

اسکان غیررسمی, رضایتمندی, سرمایه اجتماعی, کیفیت زندگی