شهلا کلبعلی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، گروه آموزشی ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران؛ kalbalishahla@gmail.com
احمد سنچولی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه آموزشی ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران؛ ah-sanchooli@uoz.ac.ir
محمد مجوزی - استادیار زبان و ادبیات فارسی، گروه آموزشی ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران؛ momjavezy@yahoo.com

نماد پردازی یکی از جریان های مهم ادبی است که در ادبیات دفاع مقدس، از بازتاب و جایگاه ویژه ای برخوردار است. چنانکه مخاطب با مطالعه این نمادها و کهن الگوها، ضمن رمزگشایی از آن ها به التذاذ ادبی دست یافته و با معیارها و سبک و اندیشه نویسنده آشنا می گردد. کهن الگوهایی که طی سال های متمادی به ضمیر ناخودآگاه انسان به ارث رسیده است و در شکل و هیئت نمادها متبلور شده اند. راضیه تجار، ازجمله نویسندگان معاصر و پرکار در حوزه ادبیات دفاع مقدس است. وی داستان های زیادی از زندگی و ایثار رزمندگان و شهدا نوشته است. او با کاربرد نمادهای مقاومت، نظیر گل سرخ، کبوتر، پرنده و رود، دریا و ماه و... به توصیف هنرمندانه ای از ویژگی های شهدا و رزمندگان پرداخته و آنان را به آینده ای روشن و پیوستن به عرصه های مبارزه تشویق کرده است.هدف از این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی، انجام گرفته است، واکاوی نمادهای طبیعی مقاومت در سه اثر منتخب راضیه  تجار و تجزیه وتحلیل و معرفی آن هاست. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که راضیه تجار با هفت دسته از نمادهای طبیعی، در این سه اثر، به نمادپردازی پرداخته است و کتاب «گمان مبر که شعله بمیرد» متعلق به دهه هشتاد که دهه طلایی آثار تجارمی باشد، به دلیل فنی تر شدن داستا ن های دفاع مقدس در این دهه، بالاترین میزان کاربرد نمادهای طبیعی مقاومت را به خود اختصاص داده است و کتاب «ستاره من» متعلق به دهه هفتاد به دلیل عینی تر بودن داستان های جنگ در دهه­های نخستین کمترین میزان کاربرد نمادها را به خود اختصاص داده است.

ادبیات مقاومت, ادبیات داستانی, نمادهای طبیعی, کهن الگوی یونگ, راضیه تجار