ابراهیم فرهادی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
رضا ابوی سگزآبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
محمدهادی امین زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران

مفهوم تابآوری در حال حاضر فارغ از ابعاد پیچیده فلسفی اش و نبود شفافیت و درک یکسان از آن و از همه مهم تر مشخص نبودن نحوه تاثیر و نمودش در شهرسازی و مدیریت بحران، در راستای تحقق توسعه پایدار، به طور گستردهای موردتوجه قرارگرفته است . تمرکز مستقیم بر تاب آور ساختن جوامع شهری، به جای مقابله با آسیب پذیریهای آن، به این دلیل حائز اهمیت است که تاب آوری شهرها در برابر وقوع بحران می تواند منجر به اقداماتی همچون افزایش ظرفیت انعطافپذیری و انطباق جوامع شهری با معیشت ساکنانش شود . پژوهش حاضر ازنظر هدف؛ کاربردی و توسعه ای و ازلحاظ روش انجام تحقیق ، توصیفی تحلیلی است . چارچوب نظری با استفاده از روش اسنادی، کتابخانه ای و مرور ادبیات مربوط به تاب آوری و بررسی ابعاد مختلف آن و تعیین عوامل تاثیرگذار بر روی تاب آوری شهرهای مرزی می پردازد. در این پژوهش برای سنجش تاب آوری زیست محیطی از آمار سرشماری عموم و نفوس مسکن ۱۳۹۵ استفاده گردید که در بعد زیست محیطی و در مقیاس شهرهای مرزی کشور(۱۷ شهر) طراحی گردید که برای تعیین وزن هریک از گویه های ابعاد روش آنتروپی شانون و برای رتبه بندی تاب آوری زیست محیطی شهرهای مرزی شماغرب کشور مدل ویکور به کار گرفته شد. ارزیابی متغیرها نشان از میزان تاب آوری نسبتا کمی در بعد زیست محیطی در منطقه را دارد. باید به این نکته توجه داشت مناطق مرزی علاوه بر تاثیر پذیری از شرایط و ویژگی های مربوط به کل کشور متاثر از مسائل و ویژگی های خاص مناطق مرزی است خصوصیاتی مانند دوری از مرکز ، انزوای جغرافیایی ، تنوع قومیت ها و مذاهب و خرده فرهنگ ها و کاهش میزان نظارت و کنترل دولت مرکزی بر آنها که این عوامل ممکن است در فرآیند تاب آوری مناطق مرزی تاثیر گذارند.

تاب آوری، شهر های مرزی، شمالغرب ایران، آذربایجان شرقی