فرشید یوسفی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

گیاهان بخش مهمی از رژیم غذایی و ترکیبات دارویی را به خوداختصاص داده است. طبق آمار سازمان جهانی سلامت، بیش از ۸۰ درصد از جمعیت جهان برای درمان بیماریهای خود به طب سنتی و گیاهی متکی هستند. در حال حاضر، تولید و مصرف گیاهان دارویی در کشورهای صنعتی و توسعه یافته رو به افزایش است. محاسبه ی دقیق مقدار مصرف سالیانه ی گیاهان دارویی در جهان مشکل است. زیرا، از گیاهان دارویی به شکل های ناشناخته ی متفاوتی استفاده می شود. کشت گیاهان دارویی با ارزش، امکان تولید مواد گیاهی بیش تر، استحصال ترکیبات ثانویه مهم و با ارزش، تولید داروها را فراهم کرد. گیاه پروانش با نام علمی Catharanthus roseus L متعلق به خانواده Apocynaceae و راسته Gentianales است که منشاء آن مناطق حاره و گرمسیری مانند جنوب هند، اندونزی و ماداگاسکار گزارش شده است. این گیاه حاوی انواع آلکالوئید بیسیندول، مونوترپن ایندول MIAsمی باشد. در میان آن ها دو آلکالوئید دایمری وین - بلاستین و وین کریستین دارای خاصیت ضد تومور بوده و برای درمان بسیاری از سرطان ها کاربرد دارد. مقدار این آلکالوئیدها در پیکر رویشی ۰/۲ تا یک درصد گزارش شده است. آلکالوئیدهای گیاه پروانش همگی از گروه تریپتوفان هستند. آلکالوئیدهای وین کرستین و وین بلاستین در برگ ساخته و ذخیره می شوند. مقدار این آلکالوئیدها خیلی کم است.

تریپتوفان، آلکالوئید، وین بلاستین، وین کریستین