حمیدرضا بصیری - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی
زینب سرخوش سلطانی - کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات/ دانشگاه علامه طباطبایی/ تهران

پایان ­بند آیات قرآن کریم، عباراتی هستند که ظاهرا مستقل به نظر می­رسند اما با متن آیه در ارتباط هستند. میان محتوای آیاتی با پایان­بندهاییکسان، سازواری و هماهنگی برقرار است. در اینکه چرا خداوند در انتهای آیات متعددی از قرآن کریم، از خاتمه یکسان استفاده کرده است پژوهشی معناشناسانه می­طلبد. دستیابی به ارتباط موجود میان آیاتی که خاتمه یکسان دارند، موجب شناخت لایه­های پنهان آیات می­شود. برای دستیابی به معرفت بیشتر از قرآن کریم، لازم است بررسی شود که آیات دارای خاتمه یکسان چه مفاهیم مشترکی دارند. در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از روش کتابخانه­ای و با ابزار فیش برداری به وسیله مطالعه آیات مرتبط و تفاسیر شیعه و سنی، به این مهم پرداخته شود. طبق بررسی­های انجام شده مشخص شد محتوای اکثر آیاتی که به ماده «فقه» ختم شده­اند، در مورد منافقین است و این مطلب نشانگر آن است که بنیان شخصیت منافقانه در ضعف دین شناسی است و همین مسئله موجب شکل گیری نفاق در ایشان شده است.

مخاطب شناسی, خواتیم آیات, تفقه, منافقین