آدام آر. گیسر
حمید عطایی نظری - کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی

این مقاله درصدد است با توجه به مدارک جدیدی که پیروی شهرستانی را از فرقه نزاریه اسماعیلیه نشان می دهد و همچنین با مقایسه کتاب ملل و نحل او با دیگر کتب متقدم فرقه نگاری اسماعیلیه در خراسان، برخی از ویژگی های ساختاری و محتوایی این کتاب را برجسته سازد. آگاهی از این ویژگی ها، از سویی این امکان را برای محققان فراهم می سازد که به تحلیل سیاقی کتاب شهرستانی در مقایسه با دیگر کتب فرقه نگاری بپردازند و از سوی دیگر ممکن است ما را به وجود یک مکتب فرقه نگاری اسماعیلی در خراسان رهنمون سازد. همچنین اطلاع از روش شهرستانی در کتاب ملل و نحل این دیدگاه را که او فرقه نگاری بی طرف است زیر سوال می برد و گرایش های اسماعیلی او را آشکار می کند.

شهرستانی, ملل و نحل, ابوتمام, الشجره, اسماعیلیه, فرقه نگاری, شیطان