آنتونی ترایب
ملیحه معلم - عضو هیئت علمی انتشارات سمت

آیین بودایی تنتره یانه یکی از فرقه های بودایی است که در کنار دو سنت عمده هینه یانه و مهایانه جای دارد. این سنت بیشتر مکتبی سری و باطنی شناخته می شود و دربردارنده مجموعه ای از عقاید و اعمال دینی است که با متون «تنتره» مرتبط است. ظهور این متون به طور مستقل از حدود قرن سوم میلادی شروع شد و شمار عظیم آن نشان دهنده اهمیت این آیین است. این آیین با انواع خاصی از مراقبه و آداب و مناسک سر و کار دارد که هم ناظر بر اعمال دنیوی و هم وسیله ای سریع برای رستگاری و رسیدن به بوداگی است. در حدود قرن هفتم این آیین به نام وجره یانه (راه الماس) نیز شناخته شد. همچنین منتره نیه به معنای راه (نیه) منتره ها اصطلاح دیگری است که برای آیین تنتره به کار می رود. این عنوان نشان می دهد که کاربرد منتره وجه شاخص عمل تنتری است؛ تشرف، تجسم، فراخوانی و پرستش خدایان، استفاده از مندله و وجود استاد از دیگر شاخصه های این آیین است.

آیین بودا, تنتره یانه, وجره, منتره, مندله, تشرف, استاد